Definicja Koherencja

Co znaczy KOHERENCJA: (od ?Xac. cohaerentia – związek, styczność) – znaczy spójność (na przykład myśli, sądów). Poczucie koherencji jest najważniejszym definicją w koncepcji Aarona Antonovsky’ego, socjologa medycyny. W swoim modelu salutogenetycznym zakłada on, Iż nieustannie napotykamy stresujące zdarzenia, na które reagujemy i dostrajamy się do sytuacji, tak by zachować dynamiczną równowagę i zdrowie. Kluczem do zdrowia jest wg Antonovsky’ego poczucie koherencji (sedno of coherence). Dzięki niemu radzimy sobie ze stresem, nie chorujemy mimo różnych obciążeń, a jeżeli nawet zachorujemy, to szybciej wracamy do zdrowia. Na ten złożony konstrukt, jakim jest poczucie koherencji, składają się trzy wymiary. Pierwszy z nich, wymiar poznawczy, to poczucie zrozumiałości (comprehensibility) wynikające z tego, Iż spostrzegamy napływające wiadomości jako uporządkowane, spójne, dzięki czemu mamy poczucie, Iż jesteśmy w stanie zrozumieć to, co się dzieje i przewidzieć, jak to się dalej potoczy. Drugi, wymiar poznawczo-instrumentalny, dotyczy poczucia zaradności – sterowalności (menageability) i wynika z przekonania, Iż mamy dostęp do zasobów potrzebnych, aby poradzić sobie z sytuacją. Może to być sieć wsparcia, autorytet, Bóg, lecz także dostęp do kredytu albo znajomy doktor. Dlatego nie czujemy się ofiarą zdarzeń; mamy poczucie, Iż jesteśmy w stanie sprostać różnym trudnościom. Nareszcie trzeci wymiar, o charakterze emocjonalno-motywacyjnym, to poczucie sensowności (meaningfulness), które odnosi się do tego, w jakim stopniu czujemy, Iż nasze życie ma sedno, a pojawiające się przed nami wymogi warte są zaangażowania. Osoby z wysokim poczuciem sensowności podejmują różne wyzwania w życiu i gotowe są podjąć wysiłek w celu poradzenia sobie z problemami. Innymi słowami, poczucie koherencji to mechanizm przekonań o sobie, świecie i wzajemnych stosunkach. Badania potwierdzają, Iż osoby z poczuciem koherencji lepiej radzą sobie z wymogami, podejmują bardziej czynne strategie uporania się z trudnościami, umieją używać z posiadanych zasobów, i to adekwatnie do wymogów. Poczucie koherencji uwzględniono jako zmienną w setkach badań i przeważnie wyniki potwierdzały jego najważniejszą rolę dla zdrowia. Poczucie koherencji można rozwijać np. u dzieci, zapewniając im równowagę pomiędzy obciążeniami a możliwościami i dopuszczając je do udziału w podejmowaniu decyzji