Znaczenie słowa, wyrazu na K

• Znaczenie Koker Definicja koker zobacz cocker spaniel
• Znaczenie Koktejl Definicja koktejl zobacz cocktail
• Znaczenie Krokosz Definicja krokosz bot. saflor. Etym. - gr. krókos, zobacz krokus
• Znaczenie Kollaps Definicja kollaps med. zapaść. Etym. - ?Xac. collapsus p.p. od collabi 'zapaść się, upaść'; col- zobacz kom-; labi '(s)padać
• Znaczenie Kinoman Definicja kinoman zwolennik, entuzjasta kina. Etym. - kin(emat)o(graf); zobacz -man
• Znaczenie Koincydencja Definicja koincydencja równoczesne wystąpienie, zejście się, zbieżność zdarzeń, zjawisk; zbieg okoliczności. Etym. - zobacz ko-; incydent
• Znaczenie Kruszon Definicja kruszon napój chłodzący z wina, cukru i cytryn, pomarańcz a. soku owocowego. Etym. - fr. cruchon 'dzbanek' od cruche 'dzban
• Znaczenie Koja Definicja łańcuchach w pomieszczeniu mieszkalnym załogi statku; prycza (zazw. piętrowa) do spania. Etym. - nm. Koje 'żegl. koja
• Znaczenie Komiliton Definicja kolega (zwł. uniwersytecki). Etym. - ?Xac. commilito dpn. commilitonis 'towarzysz broni, kamrat'; zobacz kom-; miles, zobacz militaria
• Znaczenie Konfortatyw Definicja wzmacniający, pobudzający (zwł. popęd seksualny). Etym. - ?Xac. confortare 'wzmacniać'; con- zobacz kom-; fortis zobacz fort
• Znaczenie Kontralt Definicja kontralt najniższy głos ?Xeński; śpiewaczka o takim głosie. Etym. - wł. contralto 'jw.'; zobacz kontr-; alt
• Znaczenie Korrida Definicja korrida zobacz Corrida
• Znaczenie Kozer Definicja kozer zobacz causeur
• Znaczenie Kozuka Definicja kozuka jap., nóż noszony w pochwie miecza
• Znaczenie Krykiet Definicja krykiet zobacz cricket
• Znaczenie Słowa Kryłatyje Definicja kryłatyje słowa ros., zobacz epea pteroenta
• Znaczenie Kaara Definicja srebrny, drewniany a. porcelanowy z sześcioma wgłębieniami albo z tyluż czarkami ustawionymi na nim, gdzie w okresie sederu (żyd
• Znaczenie Kabaret Definicja restauracji, kawiarni) o lekkim repertuarze skeczów, monologów lit., piosenek, tańców i tym podobne kabaretki pończochy ażurowe. Etym
• Znaczenie Kabat Definicja XVII w., męskie (także wojsk.) a. żeńskie, rodzaj kurtki a. kaftana z barchanu, kitajki, płótna, atłasu, adamaszku, łosiowej skóry a
• Znaczenie Kułak Definicja kułak ros., przest. bogaty chłop, wyzyskiwacz biedoty wiejskiej
• Znaczenie Kwezal Definicja kwezal zobacz quetzal
• Znaczenie Kabel Definicja wielożyłowy otoczony powłoką, układany zazw. w ziemi a. w wodzie. kabelgat żegl. magazyn lin, zazw. na dziobie statku. Etym. - nm
• Znaczenie Kaboszon Definicja szlifie kaboszonowym, (pół)kulistym, owalnym i tym podobne, popularnym w jubilerstwie staroż. i śrdw.; motywy tychże kształtów w
• Znaczenie Kabotaż Definicja łącząca porty jednego morza (k.mały) a. różnych mórz (k. ogromny). Etym. - fr. cabotage 'żegluga przybrzeżna' od caboter 'uprawiać żegl
• Znaczenie Kabotyn Definicja lubiący niedrogie efekty, komediant; lichy aktor, zgrywus. Etym. - fr. cabotin 'aktor wędrowny; komediant; jw.' od (?) nazwiska sławnego
• Znaczenie Kacerstwo Definicja heretyk. Etym. - st.czes. kacieř 'heretyk' z nm. Ketzer 'jp.' od wł. Gazari 'Katarowie; sekciarze; odstępcy' z ?Xac. Cathari 'Katarowie
• Znaczenie Kacet Definicja koncentracyjny. Etym. - nm. KZ, skr. od Konzentrationslager 'obóz koncentracyjny'; Konzentration 'skupienie; koncentracja' zobacz
• Znaczenie Kacheksja Definicja wyniszczenie, wychudzenie i osłabienie organizmu występujące w nie wszystkich chorobach. Etym. - późn.z łaciny cachexia 'charłactwo' z gr
• Znaczenie Kadencja Definicja pełnienia urzędu a. funkcji pochodzących z wyboru; połączenie akordów tworzące rozbudowane zakończenie (części) utworu muz., odcinek solowy
• Znaczenie Kadisz Definicja modlitwa będąca składnikiem wszelkich żyd. modłów zbiorowych, odmawia ją także mężczyzna poprzez cały rok po Zgonu bliskiego członka
• Znaczenie Kadm Definicja srebrzystobiały metal. Kadmejskie zwycięstwo - równie nieszczęśliwe dla zwycięzcy, jak i dla zwyciężonego; por. Pyrrusowe zwycięstwo. Etym
• Znaczenie Kalceolaria Definicja pantofelek, pantoflik, rodzaj roślin zielnych długoletnich, krzewów a. krzewinek z rodz. trędownikowatych, obejmujący około 200 gatunków
• Znaczenie Kadr Definicja klatka taśmy video.; skomponowany plastycznie (skadrowany) obraz filmowy, najmniejsza pod względem kompozycji plast. cząstka filmu. kadra
• Znaczenie Kaduk Definicja nie mogło być objęte; prawo o dobrach bezdziedzicznych i beztestamentowych; dawn. zaborca opuszczonego mienia; stąd prawem kaduka - pot
• Znaczenie Kafejka Definicja kafejka kawiarenka, mała piwiarnia, zwł. francuska. Etym. - fr. café, zobacz kofeina
• Znaczenie Sytuacja Kafkowska Definicja koszmarna, w istocie swej niepojęta, a zmuszająca do działań, których prawdziwy sedno pozostaje nieodgadniony. Etym. - poprzez analogię do
• Znaczenie Kaik Definicja kaik turecka długa wąska łódka z lekkiego drewna. Etym. - tur. kajyk 'jw
• Znaczenie Kainowy Definicja piętno, znamię zbrodniarza, mordercy, zabójcy brata a. rodaka. Etym. - wg Biblii - Kain, pierworodny syn Adama, pierwszy morderca i
• Znaczenie Kaiserwahnsinn Definicja z Johannesa Scherra (Blücher und seine Zeit 8, 1), 1862, o Napoleonie I; u Gustava Freytaga (Verlorene Handschrift, 1864 r
• Znaczenie Kajak Definicja skórą eskimoskie kanu poruszane wiosłami o dwóch piórach poprzez wioślarza siedzącego twarzą do kierunku ruchu (por. umiak); łódź pokładowa
• Znaczenie Kajmakam Definicja wezyra; naczelnik powiatu a. podpułkownik tur. Etym. - tur. kajmakam 'jw.' z arab. kā'im makām 'namiestnik'; kāim 'stanowisko, pozycja
• Znaczenie Kakofonia Definicja współbrzmienie dźwięków; dysharmonia, dysonans. Etym. - gr. kakophōnia 'złe brzmienie'; kakós 'niedobry'; zobacz -fon
• Znaczenie Kalafonia Definicja iglastych, gł. sosny, poddawany destylacji z parą wodną a. ekstrakcji i destylacji, w kolorach od jasnożółtego do ciemnobrązowego
• Znaczenie Kalambur Definicja kalambur dowcipna gra słów oparta na użyciu wieloznaczności a. podobieństwa wyrazów. Etym. - fr. calembour 'jw
• Znaczenie Kalci Definicja w odniesieniu wapnia, soli wapnia, wapna; zawierający wapń, wapno, kredę. kalcyt szpat wapniowy, węglan wapnia. kalcyferol aktywna wit. D2
• Znaczenie Kalebasa Definicja jednoroczna roślina warzywna z rodz. dyniowatych, występująca w zwrotnikowej Afryce i zwrotnikowej Azji, o owocach butelkowatych
• Znaczenie Kalejdoskop Definicja zawierający różnokolorowe szkiełka luzem, które przy każdym poruszeniu przyrządu tworzą inną kombinację układu a. odbijając się w kilku
• Znaczenie Kalendarz Definicja juliański; republikański. kalendy pierwszy dzień miesiąca w kalendarzu rz.; por. Idy. Etym. - śrdw.z łaciny kalendarium 'kalendarz' z ?Xac
• Znaczenie Kalif Definicja uważany za następcę proroka Mahometa. Etym. - arab. chalīfa 'następca' od chalafa 'następować (po kimś
• Znaczenie Kaligram Definicja są w ten sposób, Iż tworzą sylwetkę przedmiotu a. osoby, mających związek z tematem utworu. Etym. - fr. calligramme 'jw.'; calli od gr
• Znaczenie Kalikant Definicja pompuje powietrze do miechów w trakcie gry na organach. Etym. - ?Xac. calcare 'deptać; tłoczyć (winogrona)' od calx dpn. calcis 'pięta
• Znaczenie Kaliko Definicja introligatorskie; przest. gatunek perkalu. Etym. - od nazwy portu Kalikat (Kożikode) w płd. Indiach, na wybrzeżu Malabarskim, skąd na
• Znaczenie Kalimba Definicja kawałek drewna, zazw. około 20 cm długości z metalowymi paskami przeciągniętymi wzdłuż, wibrują, gdy gra się na nich kciukami; nowoczesna
• Znaczenie Kalokagathos Definicja kagathos ideał arystokratycznego wychowania w staroż. Grecji, człowiek odznaczający się harmonijną pełnią zalet duszy i ciała (zobacz
• Znaczenie Kalumet Definicja obrzędowa Indian płn.amer., którą palono przy składaniu ofiar i innych magicznych, relig. i dypl. obrzędach; fajka pokoju. Etym. - amer.fr
• Znaczenie Kałasznikow Definicja automatyczna kalibru 7,62 mm, wytwarzana w byłym ZSRR od 1959 r., będąca modyfikacją poprzedniego automatu o nazwie AK-47. Etym. - od
• Znaczenie Kamagrafia Definicja obrazu, przy której kopia odtwarza zarówno barwy, jak i profil farby kładzionej pociągnięciami pędzla (płótno musi być wykonane specjalnie
• Znaczenie Kamaryla Definicja najbliższego otoczenia panującego, jego ulubieńcy, wywierający na niego wpływ zgubny dla spraw państwa. Etym. - hiszp. camarilla dosł
• Znaczenie Kameleon Definicja długim języku, chwytnym ogonie, łatwo zmieniająca ubarwienie, żyjąca w Afryce, w tropikalnej Azji i płd. Hiszpanii; przen. człowiek o
• Znaczenie Kamera Definicja aparat do ujęć fot., video., ciemnia aparatu (por. camera obscura); aparat elektronowy odbierający i przekazujący do nadajnika TV ruchomy
• Znaczenie Kamerdyner Definicja osobisty pokojowiec pana. kamerjunkier młodszy szambelan dworu w XVIII i XIX w. w Rosji i księstwach nm. kamerton przyrząd do podawania
• Znaczenie Kamgarn Definicja wełny czesankowej. Etym. - nm. Kammgarn 'przędza czesankowa'; Kamm 'grzebień'; Garn 'nić; przędza; sieć
• Znaczenie Kami Definicja sintō, mogące obejmować zarówno bogów, bóstwa, dobre i szkodliwe siły natury, duchy twórcze ogromnych przodków, jak i skały, zwierzęta i
• Znaczenie Kanikuła Definicja kanikularny upalny; letni. Etym. - ?Xac. Canicula '(dosł. suczka) Syriusz, najjaśniejsza gwiazda nieba w gwiazdozbiorze Psa Wielkiego
• Znaczenie Kamikaze Definicja szturmowego (w okresie 2. wojny świat.), pilot-samobójca, którego zadaniem było rozbicie swego samolotu (z ładunkiem wybuchowym) o cel (zwł
• Znaczenie Kamlot Definicja z wełny wielbłądziej, regularnie z domieszką bawełny. Etym. - fr. camelot 'jw.' z arab. hamlat 'plusz wełniany
• Znaczenie Kampania Definicja działań (operacji) strategicznych na ustalonym terenie i w ustalonym czasie; faza wojny; zorganizowana akcja w polityce, propagandzie
• Znaczenie Kampanila Definicja stojącej osobno wieży, zwł. we Włoszech. Etym. - wł. campanile 'dzwonnica' od campana 'dzwon; klosz' z ?Xac. r.ż. od campanus '(pochodzący
• Znaczenie Kanadyjka Definicja bezpokładowa powstała z kanu, poruszana wiosłem o jednym szerokim piórze, poprzez wioślarza klęczącego (sportowa) a. siedzącego
• Znaczenie Kanban Definicja przemyśle jap. mechanizm kontroli zapasów materiałów, zobowiązujących dostawców do nadsyłania materiałów (surowców, półfabrykatów, części
• Znaczenie Kanclerz Definicja w Rzeszy Niemieckiej 1871-1945); (z angielskiego: Cancellor of the Exchequer) bryt. minister skarbu; (Lord High Cancellor) lord-kanclerz
• Znaczenie Kancona Definicja poemat liryczny pisany oktawą; (XV-XVI w.) kontrapunktowa forma świeckiej muzyki wokalnej; (XVI w.) forma muzyki instrumentalnej (rodzaj
• Znaczenie Kandela Definicja natężenia źródła światła, świeca międzynarodowa. kandelabr spory, kilkuramienny świecznik stojący; kilkuramienna latarnia uliczna. Etym
• Znaczenie Kandzi Definicja kandzi jap., japoński mechanizm pisma oparty na chińskim i złożony raczej ze znaków zapożyczonych a. adaptowanych z pisma chińskiego
• Znaczenie Kapryfolium Definicja Etym. - n.z łaciny ze śrdw.z łaciny 'lonicera, róża jerychońska'; ?Xac. caper dpn. capri 'kozioł' (por. szewron); folium 'liść
• Znaczenie Kanon Definicja zasada; Kośc. rz.kat. kluczowa część mszy; przepis prawa kośc. (kanonicznego); kanoniczne księgi Starego i Nowego Testamentu; muz. typ
• Znaczenie Kanonier Definicja żołnierz obsługujący działo; szeregowiec artylerii. kanonierka wojsk. przest. mały okręt wojenny o w miarę mocnym uzbrojeniu artyleryjskim
• Znaczenie Kanopy Definicja alabastrowe) egipskie urny grobowe wykorzystywane w staroż. Egipcie do przechowywania wnętrzności zmarłych, których zwłoki balsamowano
• Znaczenie Kantar Definicja kantar węg. z tur., uździenica bez wędzidła, wykorzystywana do uwiązywania (a. łatwiejszego ujęcia) konia; uzda
• Znaczenie Kantaryda Definicja chrząszcz zwany także hiszpańską muchą, stosowany dawn. do wyrobu leków, afrodyzjaków, plastrów, z racji na zawartą w tkankach drażniącą
• Znaczenie Kantor Definicja przedsiębiorstwa; kancelaria kupca, przemysłowca, bankiera; organizacja handl. a. bankowa; przedstawicielstwo handl., biuro pośrednictwa
• Znaczenie Kantylena Definicja lit. strofa sześciowierszowa, gdzie trzecia para wersów jest powtórzeniem pierwszej pary. Etym. - wł. cantilena 'piosenka; jw.' z ?Xac
• Znaczenie Kanu Definicja końcach, o zaokrąglonych burtach, zrobiona zazw. z lekkich materiałów (jak kora, skóra, brezent, lekkie drewno a. metal); eskimoski a
• Znaczenie Kapua Definicja hulanek, rozpusty, pod którego wpływem się gnuśnieje, niewieścieje, leniwieje, filistrzeje. Etym. - ?Xac. Capua 'miasto w staroż. Italii
• Znaczenie Kapalin Definicja hełmu otwartego, przypominającego kształtem kapelusz o szerokim rondzie i silnie wypukłej główce, stosowany w staroż. i śrdw. Europie aż do
• Znaczenie Kapelan Definicja spełniający funkcje liturgiczne przy kaplicy zakonnej a. szpitalnej albo przydzielony poprzez władzę duchowną do obsługi duszpasterskiej
• Znaczenie Kaper Definicja korsarz, partyzant morski; (l.mn. kapry) uzbrojony okręt nie należący do marynarki wojennej, łupiący obce okręty a. statki z upoważnienia
• Znaczenie Kapitaliki Definicja sporych liter (wersalików), a wysokości małych (tekstowych, minuskuły). pieniądze ekon. wartość przynosząca wartość dodatkową w formie
• Znaczenie Kapitan Definicja młodszego oficera (w kawalerii: rotmistrz); dowódca statku, jachtu; gł. zawodnik drużyny sport., jej kierownik w okresie zawodów. kapitanat
• Znaczenie Kapitulacja Definicja nieprzyjacielowi na umówionych uwarunkowaniach; przen. zrezygnowanie z czego, danie za wygraną; odstąpienie od swoich zamiarów; zaniechanie
• Znaczenie Kapotaż Definicja ogonem a. kołami przy starcie albo lądowaniu; wywrócenie się samochodu kołami do góry. kapotować. Etym. - fr. capotage 'kapotaż' od
• Znaczenie Kapucyn Definicja Kapucynów (habity brązowe ze spiczastym kapturem; brody), wyodrębnionego (od franciszkanów) w 1619 r. we Włoszech, poświęconego gł
• Znaczenie Karabela Definicja zazw. nie jako broń, lecz jako uzupełnienie stroju polskiego. Etym. - od nazwy miasta arab. Karbalā' w dolinie Eufratu, na płd. od Bagdadu
• Znaczenie Karagana Definicja syberyjska) błędnie nazywana akacją syberyjską a. żółtą, pospolicie sadzona w polskich parkach. Etym. - n.z łaciny Caragana 'jw.', z tur
• Znaczenie Karaim Definicja ekipy etnicznej pochodzenia tur., wyznającej mozaizm (przejęty od sekty żyd. VIII w., odrzucającej Talmud), zamieszkałej gł. na terenach
• Znaczenie Karaoke Definicja japońska rozrywka techniczna: rodzaj samoobsługowego studia nagrań dla amatorów piosenkarzy, którzy śpiewają pod akompaniament gotowego
• Znaczenie Karate Definicja sztuka samoobrony bez broni, posługująca się zwł. ciosami zewn. kantem otwartej dłoni (utwardzanym poprzez długookresowe obtłukiwania) i
• Znaczenie Karawanseraj Definicja zajezdny, miejsce nocnego postoju karawany, gromady podróżnych, pielgrzymów a. kupców, wiodących juczne zwierzęta albo jadących wierzchem
• Znaczenie Karb Definicja węglo-, węglowy. karbon geol. piąty moment ery paleozoICZNEJ, Tabl. 7. karbid węglik wapnia, wykorzystywany do wyrobu acetylenu. karburator
• Znaczenie Kardynalny Definicja fundamentalny, podstawowy; kardynalne punkty - 4 strony świata: wsch., płd., zach., płn. kardynał najwyższy po papieżu dostojnik Kośc. rz
• Znaczenie Karter Definicja samochodowego a. lotniczego; miska olejowa, skrzynia korbowa silnika. Etym. - z angielskiego: carter 'woźnica; jw.' od cart, zobacz kart
• Znaczenie Kariatyda Definicja przedstawiająca udrapowaną kobietę, spełniającą funkcję kolumny, filaru a. pilastra, zwł. porządku jońskiego (por. atlas; kanefora). Etym
• Znaczenie Kariera Definicja zawodowej, polit., społ.; błyskawiczny awans społ. a. zawodowy, sukcesy, powodzenie, pożądane stanowisko, dobra pozycja życiowa; przest
• Znaczenie Karma Definicja etycznych skutków dobrych a. złych myśli, słów i uczynków człowieka, wyznaczająca jego los w nowej reinkarnacji, a później, kolejno, w
• Znaczenie Karnacja Definicja zw. kobiety i zwł. z oceną korzystną); mal. koloryt ciała. Etym. - fr. carnation 'płeć, koloryt ciała' z wł. carnagione 'ciało; jego kolor
• Znaczenie Karnet Definicja rozrywkowych (festiwalu, konkursu i tym podobne), książeczka z kuponami, biletami wstępu; dawn. damski notesik balowy do wpisywania
• Znaczenie Karnisz Definicja drzwiami, wykorzystywana do zawieszania firanek, zasłon i tak dalej Etym. - fr. corniche 'krajnik, gzyms' (La Corniche - droga na Riwierze
• Znaczenie Karoliński Definicja około 613 r. dynastii władców frankijskich panujących we Francji w 751-987, w Niemczech w 752-911, we Włoszech w 774-961; w odniesieniu
• Znaczenie Karple Definicja alpinistyczny i narciarski, zapobiegający zapadaniu się nóg w głębokim śniegu: owalne obręcze wyplatane w środku łykiem, rzemieniem i tym
• Znaczenie Kartel Definicja umowa pomiędzy samodzielnymi przedsiębiorstwami zaopatrującymi rynek w podobne wyroby a. usługi, ograniczająca konkurencję poprzez
• Znaczenie Kartezjański Definicja filoz. a. odkryć mat. i geom. fr. myśliciela i uczonego René Descartes'a, 1596-1650; zobacz cogito ergo sum. Etym. - od Cartesius
• Znaczenie Karuzela Definicja wesołych miasteczkach": słup, na którym mogą się obracać zawieszone na drążkach foteliki, drewniane konie, łódki i tym podobne
• Znaczenie Karwasz Definicja osłaniająca przedramię; mankiet, wyłóg na rękawie; skóra, którą podszywano spodnie do konnej jazdy. Etym. - węg. karvas 'naramiennik'; kar
• Znaczenie Karykatura Definicja uwydatnienie, wyolbrzymienie charakterystycznych cech osoby, przedmiotu a. wydarzeń, gł. w plastyce i lit.; por. parodia. karykaturzysta
• Znaczenie Kaseton Definicja kwadratowe) pole pomiędzy krzyżującymi się belkami stropu, regularnie zdobione (płasko)rzeźbą a. malowidłem; naśladownictwo tego elementu w
• Znaczenie Kasoleta Definicja z dziurkowaną przykrywką, do przechowywania a. palenia pachnideł, wonności, perfum; kadzielniczka; małe naczynie z glinki ogniotrwałej
• Znaczenie Kasta Definicja tworzących hierarchiczną strukturę społ. (zazw. opartą na dziedzictwie i endogamii), oddzielona od innych szczelnymi przegrodami społ
• Znaczenie Kastaniety Definicja stosowany poprzez tancerki hiszp., złożony z połączonych z sobą muszli drewnianych (zamocowanych wewnątrz dłoni), które, uderzone o siebie
• Znaczenie Kastra Definicja sporządzania i przenoszenia zaprawy. Etym. - nm. Kastrol z fr. casserole 'rondel' od st.prowans. cassa, zobacz kasoleta
• Znaczenie Kepi Definicja sztywnym otokiem, daszkiem i płaskim, krągłym denkiem (pierw. opadającym ku przodowi). Etym. - fr. képi 'jw.' ze szwajc.nm. Käppi zdrobn
• Znaczenie Kastracja Definicja aktywnych gruczołów płciowych (jąder a. jajników), trzebienie. kastrat trzebieniec, kastrowany samiec; kastrowany mężczyzna, eunuch
• Znaczenie Kaszta Definicja podzielona na przegródki (króbki), gdzie mieszczą się czcionki i materiał justunkowy. Etym. - nm. Kasten 'skrzynia; pudło (u wozu); jw
• Znaczenie Kasztel Definicja niewielka twierdza; nadbudówka na dziobie i rufie dawn. żaglowców. kasztelan w Polsce Piastów - zarządzający zamkiem a. grodem i
• Znaczenie Katafalk Definicja spoczywa trumna ze zwłokami w trakcie nabożeństwa żałobnego w kościele a. w kaplicy pogrzebowej. Etym. - wł. catafalco 'jw.'; zobacz kata
• Znaczenie Katakumby Definicja budynków cmentarnych, gdzie w oddzielnych wgłębieniach umieszcza się trumny zmarłych. Etym. - późn.z łaciny catacumbae 'podziemne cmentarze
• Znaczenie Katalepsja Definicja zesztywnienia mięśni szkieletowych, występujący przy histerii, schizofrenii, hipnozie. kataleptyczny. Etym. - gr. katálēpsis 'uchwycenie
• Znaczenie Kataliza Definicja wywołana obecnością (regularnie b. drobnych ilości) substancji katalizatora, która sama nie ulega zmianom chem. w okresie tej reakcji
• Znaczenie Katamaran Definicja łódź, jacht) dwukadłubowy; tratwy złożone z dwóch (a. więcej) związanych z sobą belek, kloców, kłód, poruszane wiosłami a. żaglami
• Znaczenie Katapulta Definicja wojenna do miotania ciężkich pocisków (na przykład kamieni); urządzenie ratownicze do wyrzucania z uszkodzonego, lecz lecącego jeszcze
• Znaczenie Katarakta Definicja na Nilu; med. zaćma, zmętnienie soczewki oka, upośledzające wzrok. Etym. - ?Xac. cataracta 'wodospad; śluza; spust' z gr. katar(rh)áktēs
• Znaczenie Katastrofa Definicja wydarzenie przynoszące tragiczne konsekwencje; nieszczęście, klęska; lit. wydarzenie kończące i rozwiązujące akcję sztuki, zwł. tragedii
• Znaczenie Katatonia Definicja jedna z form schizofrenii, obejmująca osłupienie (i podniecenie) katatoniczne. Etym. - n.z łaciny catatonia 'jw.' z nm. Katatonie 'jw
• Znaczenie Katecheta Definicja katechumen człowiek dorosły przygotowujący się do przyjęcia chrztu. katecheza wykład, nauczanie wiary chrześcijańskiej. katechizm
• Znaczenie Katechu Definicja żywicznych substancji ściągających, pozyskiwanych poprzez ekstrakcję a. parowanie z drewna, liści a. owoców różnych tropikalnych roślin
• Znaczenie Kategoria Definicja jakiejś klasyfikacji; typ, ekipa; (l.mn.) najogólniejsze działy orzeczeń, najwyższe typy, zawierające hierarchie działów mniej ogólnych
• Znaczenie Katenoteizm Definicja istoty najwyższej, nie negujący istnienia innych bogów, odznaczający się tendencją do uznawania kolejno coraz to innego boga za istotę
• Znaczenie Katiusza Definicja rakietowych pocisków artyleryjskich na ciężarówkach, z czasu 2. wojny świat. Etym. - ros. Katiusza 'Kasia' zdrobn. od Jekatierína
• Znaczenie Katleja Definicja epifityczna, ozdobna, uprawiana w szklarniach, żyjąca w stanie dzikim na drzewach lasów Ameryki zwrotnikowej; (poprawiać katleje) przen
• Znaczenie Katoda Definicja odbiornika energii elektr., ujemna a. połączona ze źródłem ujemnego potencjału elektr. katodowe promienie - przest. strumień elektronów
• Znaczenie Jarzmo Kaudyńskie Definicja przymusowa, z której się można wyswobodzić jedynie kosztem największego upokorzenia. Etym. - w tak zwany 2. wojnie samnickiej wojsko rz
• Znaczenie Kaustyczny Definicja soda - wodorotlenek sodu. kauteryzacja med. przyżeganie. Etym. - gr. kaustikós 'żrący; palny' i kautērion 'żelazo do piętnowania' od kaíein
• Znaczenie Kawalkada Definicja towarzyska przejażdżka konna. Etym. - fr. cavalcade 'jw.' z wł. cavalcata 'jazda (a. przejażdżka) konna' od cavalcare 'jechać konno' z
• Znaczenie Kawerna Definicja narządach ludzi i zwierząt, w wyniku martwicy tkanek. kawitacja powstawanie w cieczy miejsc wypełnionych parą, mogących powodować szybkie
• Znaczenie Kazamaty Definicja pomieszczenia pod fortyfikacjami, wykorzystywane jako magazyny, schrony, więzienie; lochy więzienne, zwł. w twierdzy; obudowy pancerne
• Znaczenie Kazuistyka Definicja regulaminów, oparta bardziej na przewidywaniu szczegółowych wypadków niż na wytyczaniu ogólnych zasad; pop. rozumowanie wykrętne
• Znaczenie Muj Domov Kde Definicja moja ojczyzna)? Etym. - czeska pieśń narodowa napisana w 1834 r. poprzez Józefa Tyla (1808-56); muzykę skomponował Franciszek Škroup (1801
• Znaczenie Keeshond Definicja pyszczku, długiej, gęstej, szarej sierści i b. zadartym na grzbiet, puszystym ogonie; pierw. ulubiony pies robotników hol., w XVIII w. stał
• Znaczenie kein Talent doch ein Charakter Definicja kein Talent, doch ein Charakter! nm., beztalencie, lecz co za charakter! Etym. - z Heinricha Heinego (Atta Troll 24, 48), 1843 r
• Znaczenie Kenaf Definicja kenaf pers. bot. ketmia konopiowata, hibiskus; gambo, juta jawajska, juta afrykańska, ketmia, włókno pozyskiwane z łyka łodyg tej rośliny
• Znaczenie Kentum Definicja ekipa peryferyjna jęz. indoeurop., różniąca się od ekipy centralnej i wsch. (zobacz satem) pewną starą właściwością fonetyczną (spółgłoska
• Znaczenie Keratitis Definicja rogówki oka. keratyna rodzaj białka, kluczowy składnik zrogowaciałych nabłonków, włosów, piór, rogów, wełny, paznokci i tak dalej
• Znaczenie Ketman Definicja zamaskowanie', w islamie - zwolnienie od trzymania się regulaminów relig. w wypadku przymusu a. zagrożenia, dozwalające w krańcowych
• Znaczenie Kops Keystone Definicja angielskiego:, w amer. komediach filmu niemego obłąkanie nieudolna, niedołężna, lecz pełna zapału policja, przyodziana w źle uszyte
• Znaczenie Khaki Definicja mundurów wojsk.: płowo-kasztanowo-cynamonowo-ziemisto-żółty. Etym. - z angielskiego: z hindi khāki 'zapylony; koloru pyłu' od khāk 'pył
• Znaczenie Kheda Definicja khedā hindi, przestrzeń ogrodzona, do której się zwabia i gdzie się tresuje dzikie słonie
• Znaczenie Kibic Definicja na siedząco, jak karty, szachy, warcaby, domino i tym podobne; żart. widz na zawodach sport.; pot. entuzjasta drużyny, klubu sport.; por
• Znaczenie Kibitka Definicja płozach, stosowany w Rosji carskiej; namiot koczowników Azji, zbudowany z żerdzi krytych skórami, wojłokiem a. korą brzozową. Etym. - ros
• Znaczenie Kibuc Definicja kibuc kolektywne gospodarstwo rolne w Izraelu. Etym. - n.hebr. kibbūc 'jw.' z hebr. 'zestaw
• Znaczenie Kickboxing Definicja kickboxing sport. pięściarstwo połączone z kopaniem. Etym. - z angielskiego: 'jw.'; kick 'kopać'; boxing 'boks
• Znaczenie Kidnaperstwo Definicja zwł. dzieci) w celu wymuszenia okupu. kidnaper. Etym. - z angielskiego: kidnapper 'osobnik porywający dla okupu (zwł. dzieci)'; kid
• Znaczenie Kierezja Definicja bogato wyszywanej, z sporym, haftowanym kołnierzem. Etym. - nazwa od karazji, rodzaj sukna, od XV w. sprowadzanego z Anglii, z angielskiego
• Znaczenie Kilo Definicja fundamentalnych w systemie metrycznym. kilotona (siła wybuchu =) 1000 ton (TNT); por. megatona. Etym. - fr. kilo- 'jw.' od gr. chilioi 'tys
• Znaczenie Klag Definicja żołądków jagnięcych i trawieńców cielęcych, stosowana poprzez górali do wyrobu serów podpuszczkowych, zwł. bryndzy i oszczypków. Etym
• Znaczenie Kilt Definicja zakładana spódnica do kolan, zazw. barwna i kraciasta (zobacz tartan), noszona, zwł. dawn., poprzez mężczyzn i chłopców w Szkocji, a dziś
• Znaczenie Kimation Definicja ornament ciągły ze stylizowanych liści, rzeźbiony a. malowany, pochodz. starogr. KIM(O)- w złożeniach: fala. kimograf przyrząd do
• Znaczenie Ciemności Kimeryjskie Definicja nieprzeniknione. Etym. - z Homera (Odyseja, 11, 19); "gród Kimeryjczyków, okryty mgłą i chmurami. Nigdy tam nie docierają promienie
• Znaczenie Kirche Kuche Kinder Definicja Kinder, Küche, Kirche nm., (dawne porzekadło nm., wyznaczające kobietom tylko trzy sfery działania:) dzieci, kuchnia, kościół
• Znaczenie Kinderbal Definicja kinderbal przest., żart. zabawa dla dzieci. Etym. - nm. Kinder l.mn. od Kind 'dziecko'; Bal 'bal, zabawa taneczna
• Znaczenie Kinematyka Definicja zajmujący się badaniem ruchu ciał bez uwzględnienia sił wywołujących ten ruch. kinetyzm zobacz wizualizm. kinetografia mechanizm notacji
• Znaczenie Kinkiet Definicja lampa z tarczą metalową a. lustrzaną, odbijająca światło, zwł. wykorzystywana do oświetlenia sceny teatralnej. Etym. - fr. quinquet
• Znaczenie Kiper Definicja oceniający potrawy a. napoje (herbatę; kawę, wino, piwo i tak dalej) opierając się na ich smaku, zapachu, wyglądu i tym podobne
• Znaczenie Kirin Definicja kirin jap. mityczne zwierzę łączące kształty kilku innych zwierząt a. potworów, prezentowane regularnie na rzeźbach i porcelanie jap
• Znaczenie Istorii Klacza Definicja klacza istorii ros., kobyła historii. Etym. - z wiersza Lewą marsz (1919 r.) poety ros. Władimira W. Majakowskiego (1893-1930
• Znaczenie Klaka Definicja wynajętych oklaskiwaczy w teatrze, operetce i tak dalej; poklask, aplauz, brawa spowodowane poprzez taką grupę. Etym. - fr. claque 'klaps
• Znaczenie Klan Definicja Celtów (zwł. na Pogórzu Szkockim); podgrupa plemienia u ludów pierwotnych, oparta na wspólnocie przodków; przen. (ekskluzywne) grono ludzi
• Znaczenie Klaps Definicja deseczki połączone na jednym końcu zawiasem, których uderzenie o siebie z klekotem rejestruje taśma filmowa i dźwiękowa najpierw każdego
• Znaczenie Klar Definicja pokładzie statku jest na właściwym miejscu. klarnet instrument muz. dęty drewniany ze stożkowatą czarą głosową u wylotu i otworami
• Znaczenie Klasa Definicja mających wspólne cechy, elementów jednakowej jakości, gatunku; seria, rząd; mat. mnogość, zestaw; biol. jednostka systematyczna, niższa od
• Znaczenie Klaster Definicja sąsiadujących z sobą w skali muzycznej dźwięków. Etym. - z angielskiego: (tone) cluster 'wiązka (dźwiękowa
• Znaczenie Klasycystyczny Definicja sztuki antycznej; w odniesieniu klasycyzmu XVIII w., neoklasycyzmu. klasyczny antyczny, odnoszący się do starożytnej kultury gr. a. rz
• Znaczenie Klatrat Definicja cząsteczkowego w stanie stałym, gdzie każda cząsteczka jednego składnika (na przykład argonu a. heptanu) pochwycona jest w klatkę kryształu
• Znaczenie Klauzula Definicja umowie, układzie, traktacie, w dokumencie prawnym; w retoryce - zakończeniu okresu a. wersu; lit. końcowe sylaby wiersza, liczone od
• Znaczenie Klawesyn Definicja w.) instrument muz. klawiszowy, strunowy, w kształcie fortepianu, gdzie naciśnięcie klawisza skutkuje szarpnięcie struny piórkiem
• Znaczenie Nos Kleopatry Definicja Kleopatry nos zobacz le nez de Cléopatre
• Znaczenie Klepsydra Definicja ogłoszenie o czyimś zgonie; zegar piaskowy a. wodny, złożony z dwóch naczyń połączonych wąskim kanalikiem przepuszczającym ustaloną liczba
• Znaczenie Kleptomania Definicja którego symptomem jest nieopanowany popęd do obiektywnie bezcelowych (najczęściej drobnych) kradzieży. Etym. - gr. kléptein 'kraść
• Znaczenie Klerk Definicja literat, stroniący od spraw życia polit., ideologii, sporów światopoglądowych. klerodendron, szczęślin, wolkameria, bot. rodzaj z rodz
• Znaczenie Ko Definicja wspólnie, łącznie (-ny), wzajem; w tym samym stopniu; towarzyszący, wspólnik; mający (zazw. mniejszy) udział w obowiązkach a
• Znaczenie Klimat Definicja meteorologicznych obserwowany poprzez dłuższy czas dla ustalonych miejscowości a. obszaru. klimatyczna stacja - uzdrowisko, miejscowość
• Znaczenie Śmierć Kliniczna Definicja życiowych; symptomy k-e - zewnętrzne symptomy dolegliwości; obraz k-y - zespół objawów klinicznych dolegliwości. klinicysta doktor
• Znaczenie Klinkier Definicja spieczona, o ciemnej barwie i małej nasiąkliwości, odznaczająca się sporą wytrzymałością na ściskanie i odpornością na impulsy chem. Etym
• Znaczenie Klio Definicja przedstawiana ze zwojem papirusu; (z angielskiego: Clio) statuetka ofiarowywana dorocznie jako nagroda za idealne osiągnięcia w reżyserii
• Znaczenie Klips Definicja zaciskaczem; zaciskacz metalowy przy piórze, ołówku, pisaku. Etym. - z angielskiego: clips l.mn. od clip 'uchwyt; spinacz; jw
• Znaczenie Kloniczny Definicja kloniczny med. drgawkowy, konwulsyjny, spazmatyczny. Etym. - n.z łaciny clonicus 'jw.' z gr. klónos 'zamieszanie; tumult; ścisk
• Znaczenie Klub Definicja towarzyskich, wypoczynkowych a. dla popierania określonego wspólnego celu (jak lit., edukacja, działalność polit., sport., rozrywka), zazw
• Znaczenie Rzymski Klub Definicja ekonomistów, uczonych i ludzi interesu, wydająca periodycznie raporty i prognozy na temat światowych problemów żywności, ludności
• Znaczenie Knedle Definicja ziemniaków, nadziewane mięsem, serem, owocami a. marmoladą. Etym. - nm. Knödel l.poj. zdrobn. z Knoten 'guz; węzeł
• Znaczenie Knickerbocker Definicja wym. nikerboker] potomek dawnych kolonistów hol. w Nowym Jorku; mieszkaniec Nowego Jorku; pumpy, bufiaste spodnie po kolana. Etym. - od
• Znaczenie Koacerwaty Definicja zawierające znacząco więcej cząstek koloidowych niż reszta roztworu, przybierające postać mikroskopijnych kropelek, będące budulcem
• Znaczenie Koadiutor Definicja władze kośc. posiadaczowi urzędu kośc. a. beneficjum; biskup tytularny, pomocnik ordynariusza, niekiedy z prawem następstwa po jego Zgonu
• Znaczenie Koagulacja Definicja koloidowych, powodujące wytrącanie się koagulatu a. przejście koloidowego roztworu (zolu) w galaretowaty żel, na przykład żelatynę
• Znaczenie Koaksjalny Definicja koaksjalny mat. techn. współosiowy. Etym. - z angielskiego: coaxial 'jw.'; co- zobacz ko-; axial 'osiowy' od axis 'oś', z ?Xac. 'jp
• Znaczenie Koala Definicja wyglądzie pluszowego niedźwiadka. Etym. - w jęz. ludności pierw. 'jw.'; ko 'nie'; ala 'woda'; bo nie piją wody, ponieważ wystarcza im
• Znaczenie Kobalamina Definicja kobalamina wit. B12, zawierająca kobalt, mająca wykorzystanie lecznicze w niedokrwistości złośliwej. Etym. - zobacz kobal(t); (wit)aminy
• Znaczenie Kobea Definicja Ameryki międzyzwrotnikowej, u nas hodowana jako jednoroczna roślina ozdobna do okrywania altan, balkonów i krat ogrodowych. Etym. - n.z
• Znaczenie Kobold Definicja duszek, złośliwy krasnal domowy; gnom pilnujący skarbów podziemnych (por. kobalt); zool. wyrak upiór, gatunek małpiatki (lemura), żyjącej
• Znaczenie Kobza Definicja strunach, mocno wypukłym korpusie rezonansowym i krótkiej szyjce; regularnie błędnie zamiast: dudy (koza, kozioł). Etym. - ukr. 'jw.' z tur
• Znaczenie Prątek Kocha Definicja Kocha prątek med. zarazek gruźlicy. Etym. - odkryty w 1882 r. poprzez lekarza nm. Roberta Kocha, 1843-1910, laureata Nagrody Nobla w 1905 r
• Znaczenie Kocher Definicja gotowania. 2. szczypce operacyjne do zaciskania naczyń krwionośnych. Etym. - 1. nm. 'jw.' od kochen 'gotować'. 2. od nazwiska szwajc
• Znaczenie Kochinchiny Definicja pochodzenia indochińskiego. Etym. - Kochinchina, dawna prowincja Indochin, aktualnie Nam Ponieważ w Wietnamie Płd
• Znaczenie Kocz Definicja powóz czterokołowy, (pół)kryty, zawieszony na łańcuchach, pasach (od XVI w.) a. resorowany (XIX w.). Etym. - węg. kocsi 'jw.' od nazwy
• Znaczenie Kod Definicja skrótów, nazw, stosowany do przekazywania informacje w żegludze, lotnictwie, telekomunikacji, sygnalizacji morskiej, (k. binarny) w
• Znaczenie Kodeina Definicja pochodna morfiny), wytwarzany także sztucznie, użytkowany jako środek uśmierzający (kaszel) i znieczulający. Etym. - fr. codéine 'jw.' z gr
• Znaczenie Kodeks Definicja normatywny regulujący pewną dziedzinę stosunków społ.; śrdw. księga rękopiśmienna (zazw. pergaminowa, zdobiona iluminacjami); zobacz corpus
• Znaczenie Koedukacja Definicja koedukacja wspólne wychowanie i nauczanie chłopców i dziewcząt. koedukacyjny. Etym. - zobacz ko-; nauka
• Znaczenie Koegzystencja Definicja koegzystencja współistnienie. Etym. - zobacz ko-; egzystencja
• Znaczenie Kofeina Definicja liściach herbaty i ziarnach kawy, otrzymywany także syntetycznie, w med. stosowany jako środek pobudzający ośrodkowy układ nerwowy. Etym
• Znaczenie Koga Definicja kog(g)a szeroki płaskodenny żaglowy statek handl. a. woj., stosowany na Bałtyku w XII-XV w. Etym. - nm. Kogge 'jw
• Znaczenie Kognat Definicja żeńskiej, ze strony ojca a. matki (zwł. w przeciwieństwie od powinowatego); por. agnat. Etym. - ?Xac. cognatus 'krewny'; zobacz ko-; (g
• Znaczenie Kohorta Definicja taktyczna w wojsku rz., licząca zrazu 300, potem 600 żołnierzy, dziesiąta część legionu, składająca się z trzech manipułów (kompanii
• Znaczenie Koimesis Definicja koimesis plast. wyobrażenie sceny Zaśnięcia Madonny. Etym. - śr.gr. 'jw.' z gr. koímán 'uśpić
• Znaczenie Kok Definicja organizm mający kształt ziarna, zwł. w nazwach bakterii i alg; roślina o jagodach, nasionach określonego typu. Etym. - n.z łaciny -coccus
• Znaczenie Kok Definicja węzeł. 2. kucharz okrętowy. Etym. - 1. fr. coque 'kok (włosów)' od coq 'kogut'. 2. z angielskiego: cook 'kucharz' z ?Xac. coquus 'jp.' od
• Znaczenie Kokosznik Definicja żeńskie nakrycie głowy, z jedwabiu a. innego materiału, w kształcie otwartej korony, której półokrągłą część przednią, tak zwany czółko
• Znaczenie Kola Definicja których pożywne nasiona (orzeszki kola) zawierają kofeinę i stosowane są w Afryce jako pokarm i używka. Etym. - pochodzenia afrykańskiego
• Znaczenie Kolaboracja Definicja nieprzyjacielem, okupantem (zwł. z hitlerowcami w okresie 2. wojny świat.) kolaborant, kolaboracjonista ten, kto współpracuje z wrogiem
• Znaczenie Kolacjonować Definicja przekład z oryginałem, sprawdzać, zestawiać, robić kolację (przest.) tekstów, kontrole przekładu, odpisów, rachunków i tak dalej Etym
• Znaczenie Kolaudacja Definicja budowlanych, stwierdzający ich zgodność z planem i kosztorysem; komisyjny przegląd zrealizowanego filmu (a. materiału zdjęciowego). Etym
• Znaczenie Kolegialny Definicja na współpracy ekipy osób. kolegiata kościół, przy którym istniała (a. istnieje) kapituła kanoników. kolegium zespół (organ złożony z) osób
• Znaczenie Kolekcja Definicja określonego rodzaju (na przykład obrazów, minerałów, starej broni, numizmatów, znaczków poczt.), gromadzonych dla ich wartości
• Znaczenie Kołchoz Definicja w byłym ZSRR; por. sowchoz. Etym. - ros. skr. od kol(lektíwnoje) choz(jájstwo) 'gospodarstwo kolektywne'; kollektíwnyj 'zespołowy' od
• Znaczenie Kolekta Definicja zbiórka ofiar w kościele. kolektanea zobacz collectanea. kolektywizacja uspołecznienie; przekształcenie indywidualnych gospodarstw
• Znaczenie Kolet Definicja skóry łosiowej, noszony w czasach wojny 30-letniej (1618-48): długi kaftan z rękawami, rozkloszowany u dołu, wkładany pod kirys a. obojczyk
• Znaczenie Kolmatacja Definicja podnoszenia poziomu terenu poprzez osadzanie zawiesin (namułów) nanoszonych poprzez wodę. Etym. - fr. colmatage 'jw.' od colmater 'namulić
• Znaczenie Kolokwialny Definicja dialogowy; kolokwialny, codzienny (język). kolokwium na uczelniach wyższych - rodzaj (ustnego) egzaminu z informacje pozyskanych na
• Znaczenie Kolombina Definicja Arlekina, gł. postać żeńska wł. commedia dell'arte. Etym. - wł. Colombina 'jw.' zdrobn. od colomba 'gołębica' z ?Xac. columba, zobacz
• Znaczenie Kolonia Definicja państwie poprzez staroż. Fenicjan, Greków; st.rz. osada rolnicza założona pośród podbitych ludów; zagr. posiadłość państwa, państwo podbity
• Znaczenie Koloseum Definicja w starożytności, na około 50 tys. miejsc siedzących. Etym. - ?Xac. Colosseum 'jw.' od colossus 'kolos'. W starożytności zwany amphitheatrum
• Znaczenie Kolubryna Definicja spiżowe a. żeliwne ciężkie działo oblężnicze o długiej lufie (XVI-XVII w.). Etym. - ?Xac. colubrina 'wężowa(ta)' od coluber, colubra 'wąż
• Znaczenie Jajko Kolumba Definicja pomysł rozwiązania skomplikowanego zadania, zawiłego problemu; por. gordyjski węzeł. Etym. - stara hiszp. opowiastka lud. o głupim Jasiu
• Znaczenie Kołokolnia Definicja a. związanej z cerkwią, charakterystyczny dla sakralnej architektury ruskiej i dla architektury obronnych zespołów klasztornych
• Znaczenie Komando Definicja hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Etym. - nm. Kommando 'komenda(ntura); dowództwo; rozkaz; (odkomenderowany) oddział' z wł., hiszp
• Znaczenie Komandor Definicja wojsku pol. odpowiadający stopniem pułkownikowi); kawaler krzyża komandorskiego jakiegoś orderu; kierownik i gł. sędzia zawodów
• Znaczenie Kombajn Definicja rolnicza, górnicza; robot kuchenny) wykonująca kilka różnych czynności. Etym. - z angielskiego: combine (harvester) 'kombajn (żniwny)' od
• Znaczenie Kombinacja Definicja pojęć; tworzenie całości ze składników; manewr, machinacja, gierka; połączenie górnej i dolnej części bielizny damskiej; złożona
• Znaczenie Komedia Definicja gatunków dramatu, obejmujący utwory o nastroju wesołym, charakterze lekkim, regularnie satyryczno-obyczajowym, o akcji żywej, pełnej
• Znaczenie Komentator Definicja interpretuje, objaśnia, autor komentarza, objaśnień, przypisów a. artykułu publicystycznego, pogadanki w RTV, na temat obecnych wydarzeń
• Znaczenie Komiksy Definicja humorystyczne opowiadania obrazkowe wyposażone w skąpy tekst (dialog i niekiedy krótki komentarz), zamieszczane w gazetach amer. (i in.), a
• Znaczenie Komis Definicja a. przedsiębiorstwo (komisanta) na rachunek innej osoby (komitenta); pot. sklep trudniący się taką sprzedażą. komisaryczny nie pochodzący
• Znaczenie Komitywa Definicja zażyłość, poufałość. Etym. - śrdw.z łaciny comitiva z ?Xac. comitivus 'dworski, należący do orszaku' od comes, zobacz komes
• Znaczenie Komiwojażer Definicja reprezentant spółki, dla której zbiera zamówienia. Etym. - fr. commis-voyageur 'jw.'; commis 'sprzedawca; biuralista' od commettre
• Znaczenie Komizm Definicja estetyczna pochodząca z dramaturgii gr., oparta na śmiechu (odpowiedniku tragicznej katharsis), zbudowana na zaskakującym, nagłym
• Znaczenie kommunizm eto jest Sowietskaja włast plus elektrifikacija wsjej strany Definicja plus elektrifikacija wsjej strany ros., komunizm to Władza Radziecka plus elektryfikacja całego państwie. Etym. - z Lenina (Nasza przypadek
• Znaczenie Kompaktor Definicja odpadków, śmieci, puszek, pudeł i tym podobne, czyniący z nich ścisłą, spoistą, łatwą w transporcie masę. kompaktowa płyta (z angielskiego
• Znaczenie Kompan Definicja kumpel. kompania towarzystwo; firma handl.; pielgrzymka; wojsk. pododdział, część batalionu. Etym. - nm. Kumpan 'kompan' i fr. compagnie
• Znaczenie Kompatybilny Definicja pogodzić, mogący współistnieć bez szkody dla żadnej strony, harmonijny, niesprzeczny; por. incompatibilia. Etym. - śrdw.z łaciny
• Znaczenie Komprador Definicja agenta obcych wyzyskiwaczy a. zaborców państwie; por. quisling; dawn. chiń. urzędnik cudzoziemskiego biura (na przykład konsulatu
• Znaczenie Kompendium Definicja zawierające) skrót, zarys jakiejś dziedziny wiedzy (por. summa; vademecum). kompensata wyrównanie wzajemnych należności; odszkodowanie
• Znaczenie Kompetencja Definicja pełnomocnictw instytucji a. osoby do realizowania określonego działania; zakres czyjejś wiedzy, zdolności, odpowiedzialności; w teorii
• Znaczenie Kompleks Definicja uzupełniających się, tworzących całość; psych. zespół stłumionych a. usuniętych w podświadomość pragnień i wspomnień, nurtujących jednak
• Znaczenie Komponent Definicja autor utworu muz. kompozyty technol. materiały zbrojone, gdzie geometria rozkładu, kształt i rozmiar składnika tworzącego strukturę w
• Znaczenie Komput Definicja poczet, liczba; lista, rejestr; kluczowe siły wojsk regularnych, komputowych, stałych, utrzymywanych poprzez skarb Rzplitej (XVII-XVIII
• Znaczenie Komsomolec Definicja organizacji młodzieży radzieckiej.. Etym. - ros. skrót od: (Wsiesojúznyj Léninskij) Kom(munisticzeskij) So(júz) Moł(odioży
• Znaczenie Komuna Definicja celu współżycia na zasadzie wspólnoty majątku i pracy; wspólnota; hist. gmina (wiejska a.) miejska, samorząd miejski (rewolucyjna K
• Znaczenie Komutator Definicja pełniąca rolę prostownika mechanicznego (prąd stały) a. przetwornika częstotliwości (prąd zmienny). komutatywność mat. przemienność. Etym
• Znaczenie Koncepcja Definicja plan działania, plan utworu; dawn. poczęcie, zajście w ciążę. konceptyzm jedna z nazw baroku w lit. hiszp. XVII w.; por. gongoryzm
• Znaczenie Koncyliacja Definicja polubownego załatwiania sporów międzynarodowych z udziałem komisji badawczych. koncyliacyjny prawn. pojednawczy, polubowny. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Konfiskata Definicja przepadek na rzecz państwa mienia osoby skazanej; wycofanie z obiegu poprzez władze druków, skreślenie poprzez cenzurę artykułu, utworu lit
• Znaczenie Kondensacja Definicja czego; nadanie czemu postaci bardziej zwartej, treściwej, zwięzłej, lapidarnej; skraplanie się, zestalanie się; chem. łączenie się cząstek
• Znaczenie Kondotier Definicja dowódca oddziału najemnego wojska zawodowego na służbie miasta a. księcia; przen. człowiek sprzedajny, najemnik, wykorzystywany cudzej
• Znaczenie Kondycja Definicja stan zdrowia; przest. stanowisko socjalne, stan, położenie, warunki bytu; dawn. posada nauczyciela domowego, korepetytora (zazw. we dworach
• Znaczenie Koneksja Definicja łączność, znajomość, zażyłość, powinowactwo, w szczególności z osobami wpływowymi. koneksjonizm fizj. teoria pamięci, wg której pamięć
• Znaczenie Konfederacja Definicja utworzony dla realizacji pewnych celów polit.; przymierze, sojusz, liga; w dawn. Polsce - związek szlachty, duchowieństwa, miast, zawarty
• Znaczenie Konfekcja Definicja z odzieżą; (masowa) produkcja odzieży. Etym. - fr. confection 'sporządzenie; jw.' z ?Xac. confectio 'dokonanie' od conficere 'sporządzić
• Znaczenie Konfesata Definicja się do winy wymuszone torturami; badanie, indagacja. konfesja grób męczennika, świętego, pod ołtarzem a. pod baldachimem; dawn. wyznanie
• Znaczenie Konfidencja Definicja zażyłość, poufałość; dawn. poufne zwierzenia. konfident wywiadowca policyjny; szpicel; przest. powiernik, zausznik. konfidencjonalny
• Znaczenie Konfrater Definicja kolega, kamrat; przest. członek konfraterni, bractwa (relig. a. świeckiego), stowarzyszenia, związku, cechu, gildii. Etym. - śrdw.z łaciny
• Znaczenie Konfucjanizm Definicja i jego uczniów, głoszący cnoty miłości synowskiej, dobroci, sprawiedliwości i wierności, który stał się jedną z głównych podstaw etyki
• Znaczenie Konfundować Definicja peszyć, zawstydzać, przyprawiać o konfuzję, zmieszanie, zakłopotanie. Etym. - ?Xac. confusio 'zamieszanie' od confundere 'zsypywać; mieszać
• Znaczenie Kongenialny Definicja względem oryginałowi; przest. (artysta, twórca) pokrewny geniuszem, talentem, umysłem innemu. Etym. - zobacz kom-; geniusz
• Znaczenie Konglomerat Definicja mechaniczne połączenie różnych części a. elementów; chem., techn., geol. zlepieniec; ekon. korporacja (towarzystwo) przem.handl., gł. amer
• Znaczenie Kongregacja Definicja świeckich (na przykład bractwo); zebranie zakonne, gdzie złożona jest tylko śluby łatwe; urząd przy kurii papieskiej, obejmujący
• Znaczenie Kongruencja Definicja przystawanie (figur geometrycznych; liczb, jest to podzielność ich różnicy poprzez liczbę całkowitą). kongruentny. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Koniektura Definicja fragmentów uszkodzonego tekstu; przest. przypuszczenie, domniemanie, wniosek oparty na domyśle; dawn. (w l.mn.) przepowiednie. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Koniugacja Definicja odmiana poprzez osoby, czasy, tryby, strony i liczby (por. fleksja); biol. mechanizm podobny do rozrodu płciowego, występujący u orzęsków
• Znaczenie Kontramarka Definicja uprawniający do powrotu po chwilowym wyjściu z sali widowiskowej, wystawowej i tym podobne; numerek z szatni; symbol wybijany na dawn
• Znaczenie Koniunkcja Definicja gdzie 2 ciała niebieskie znajdują się na niebie najbliżej siebie); log. złączenie dwu (a. więcej) zdań dzięki spójnika "i"
• Znaczenie Konkludować Definicja przemówienie, opowiadanie); formułować konkluzje, ostateczne wnioski, wyniki rozumowania. Etym. - ?Xac. conclusio 'zamknięcie; wniosek' od
• Znaczenie Konkordancja Definicja sygnatur, dat) dotyczących tego samego przedmiotu a. odpowiadających sobie; indeks (zwł. obejmujący użycia poszczególnych wyrazów a
• Znaczenie Konkurencja Definicja rywalizacja, zwł. w handlu; określony typ rozgrywki w danej dyscyplinie sportu. konkurs publiczne przyrzeczenie nagrody za idealne
• Znaczenie Konkwista Definicja zwł. Meksyku i Peru) poprzez konkwistadorów, zdobywców, zaborców hiszp. i port. Etym. - hiszp. conquistador 'zdobywca' z conquista 'podbój
• Znaczenie Konotacja Definicja łącznie poprzez nazwę, tworzące jej treść, sedno; (współ)oznaczanie zespołu cech wyrazu, kojarzących się wtórnie z jego gł. znaczeniem; por
• Znaczenie Konserwa Definicja hermetycznej puszce, słoiku, przystosowany do dłuższego przechowywania; pot. konserwatyści, zwolennicy polityki (partii) zachowawczej
• Znaczenie Konsolidacja Definicja zespolenie, umocnienie, utrwalenie, ugruntowanie; ekon. połączenie kilku zobowiązań pożyczkowych (państwowych a. komunalnych) w jedno nowe
• Znaczenie Konsonans Definicja następstwo przynajmniej dwóch dźwięków, dające wrażenie zgodności (por. dysonans); lit. rym niepełny, nieprecyzyjny, opierający tylko na
• Znaczenie Konspekt Definicja streszczenie wykładu, przemówienia, utworu lit. i tym podobne Etym. - ?Xac. conspectus 'rzut oka; przegląd' z p.p. od conspicere
• Znaczenie Konspiracja Definicja działalność polit., rewolucyjna; sekretna, podziemna org.; sprzysiężenie, spisek, zmowa. konspirator. konspiracyjny. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Konsternacja Definicja konfuzja, podniecenie spowodowane zaskakującym, niespodzianym wydarzeniem, nieszczęśliwym obrotem kwestie, nietaktem, rozczarowaniem. Etym
• Znaczenie Konstrukcyjny Definicja zespołu przedmiotów (budowli, maszyny i tym podobne), metody ich powiązania, budowy, struktury, konstruowania, budowania, składania z
• Znaczenie Konstytuanta Definicja powołane do opracowania i uchwalenia konstytucji państwa. konstytuować (się), organizować (się), tworzyć (się), zawiązywać się. konstytucja
• Znaczenie Kontrapunkt Definicja prowadzenia samodzielnych linii melodycznych (głosów) w utworach wielogłosowych (polifonicznych); samodzielna melodia, towarzysząca w innym
• Znaczenie Konsum Definicja kantyna fabryczna. konsumować jeść, spożywać; używać z kupionych elementów. konsumeryzm socjalny ruch obrony konsumentów. konsument
• Znaczenie Konsystencja Definicja twardości, gęstości a. lepkości jakiejś substancji. konsystorski sąd - sąd biskupi; (dziewica konsystorska) kobieta, której małżeństwo sąd
• Znaczenie Kontaminacja Definicja różnorodnych czynników w nową całość; skrzyżowanie (części) dwóch wyrazów a. wyrażeń, nasuwających się mówcy równocześnie i połączonych
• Znaczenie Kontemplacja Definicja rozpamiętywanie, medytacja; bierne przyglądanie się czemu, bezczynne przemyśliwanie nad czym. kontemplować. kontemplacyjny refleksyjny
• Znaczenie Kontinuum Definicja zestaw wszystkich liczb zawartych na dowolnym odcinku ma moc a. "liczność" k.); mech. ciało ciągłe, jest to takie, którego każda
• Znaczenie Kontr Definicja synonim; przeciwny; kontrastujący; przeciwstawienie (się); o najniższej skali dźwięku. kontra wiosłowanie wstecz; w boksie - cios
• Znaczenie Kontrafak Definicja regularnie poprzez Reformację w XVI w. sposób podkładania tekstów relig. (mszy, chorału a. hymnu) do kompozycji świeckich; zastąpienie w
• Znaczenie Kontrakt Definicja pomiędzy stronami (kontrahentami); (w l.mn. kontrakty) dawn. zjazdy doroczne szlachty pol. w różnych miastach, w celu zawierania umów
• Znaczenie Kontrast Definicja różnica, jaskrawe synonim; przeciwstawienie, sprzeczność. kontrastować wyraźnie się wyróżniać, odróżniać, różnić. kontrastowość wyrazistość
• Znaczenie Kontredans Definicja towarzyski pochodzenia z angielskiego:, dostępny od poł. XVIII w. (w XIX w. przekształcił się w kadryla). Etym. - fr. contredance 'jw.' z
• Znaczenie Kontrreformacja Definicja zmierzający do reformy wewn. Kościoła w celu zwalczenia postępów reformacji, rozwijający się gł. we Włoszech, Francji i Niderlandach od
• Znaczenie Kontynent Definicja poprzez morza i oceany, część świata; ląd stały (w przeciwstawieniu do wysp a. morza). kontynentalny lądowy (na przykład klimat: gorący
• Znaczenie Kontyngencja Definicja statyst. pomiędzy cechami, z których co najmniej jedna jest jakościowa. kontyngent ustalona liczba a. ustalona granica (dolna a. górna
• Znaczenie Konwalidacja Definicja nadanie mocy prawnej ex post aktowi pierwotnie wadliwemu i dlatego nie znajdującemu ochrony prawnej. Etym. - zobacz kom-; walidacja
• Znaczenie Konwenans Definicja konwenanse) ogólnie przyjęte formy i obyczaje towarzyskie. konwencja umowa międzynarodowa dotycząca szczególnych zagadnień; wszelka umowa
• Znaczenie Konwergencja Definicja podobieństwo cech u organizmów z różnych grup systematycznych, wynikające nie z pokrewieństwa, ale z przystosowania się do podobnych
• Znaczenie Konwersja Definicja państwowej, bankowej) dotycząca zazw. obniżki oprocentowania a. przedłużenia terminów spłaty (por. konsolidacja); log. uprawnione
• Znaczenie Konzertstuck Definicja na instrument solowy z towarzyszeniem orkiestry, zbliżony do koncertu, stanowiący popis wirtuozerii wykonawcy (wykonawców); (wł. concertino
• Znaczenie Kooperacja Definicja przest. spółdzielczość. kooperant (aktywny) - przedsiębiorstwo współpracujące z innym w ten sposób, Iż wykonuje dla niego pewne etapy
• Znaczenie Koordynacja Definicja zharmonizowanie; uporządkowane współdziałanie. koordynata mat. przest. współrzędna. koordynator (nawigacyjny) - lotn. przyrząd pokładowy do
• Znaczenie Kopra Definicja kopra wysuszony miąższ orzechów palmy kokosowej. Etym. - portug. copra 'jw.' z hindi khōprā 'orzech kokosowy
• Znaczenie Kopulacja Definicja płciowy; zootechn. krycie; łączenie się komórek płciowych (gamet) w zygotę. Etym. - ?Xac. copulatio 'połączenie' z copulate 'łączyć' od
• Znaczenie Kord Definicja spodnie robocze; włókno z wiskozy a. poliamidu do wzmacniania opon samochodowych. 2. hist. miecz (pierwotnie krótki); wszelka broń sieczna
• Znaczenie Kordialny Definicja braterski. kordiał wyborny, silny, szlachetny trunek (nalewka, wino i tym podobne); dawn. lek wzmacniający (serce). Etym. - śrdw.z łaciny
• Znaczenie Korybanci Definicja frygijskiej bogini płodności, towarzyszący jej w orgiastycznym tańcu, przy hałaśliwej muzyce; kapłani Kybele, występujący jako korybanci w
• Znaczenie Kordon Definicja ludzi dla odgrodzenia jakiejś przestrzeni, zagrodzenia ruchu; szereg posterunków wojsk. a. policyjnych, mających zamknąć, ograniczyć a
• Znaczenie Kore Definicja kore w gr. rzeźbie archaicznej - stojący posąg młodej dziewczyny w długiej, fałdzistej szacie; por. kuros. Etym. - gr. kórē 'dziewczyna
• Znaczenie Koreferat Definicja koreferat referat napisany jako uzupełnienie a. przeciwwaga referatu podstawowego. koreferent autor koreferatu. Etym. - zobacz ko-; referat
• Znaczenie Korelacja Definicja współzależność elementów, pojęć, zagadnień, zjawisk, zmiennych matematycznych (zwł. w statystyce), budowy a. czynności poszczególnych
• Znaczenie Korepetycja Definicja lekcji zadanych w szkole; (pop. repetycja) przygotowywanie śpiewaków, chórzystów a. baletu do występów. korepetytor nauczyciel (a. zastępca
• Znaczenie Korespondencja Definicja zestaw listów; listy; artykuł nadesłany do gazety (czasopisma) z informacjami z terenu a. z zagranicy; fiz. odpowiedniość. korespondent
• Znaczenie Kornet Definicja czepiec żeński; dawn. stopień (pod)oficerski w kawalerii ros., fr. i bryt.; hist. oddział lekkiej jazdy (rajtarii); piston, instrument muz
• Znaczenie Korrobori Definicja symbolicznymi tańcami, którym krajowcy austral. święcą istotne wydarzenia. Etym. - z angielskiego: corroboree 'jw.; (w Australii
• Znaczenie Korsarstwo Definicja plagiat; por. piractwo. korso planty, szeroka ulica miejska, miejsce spacerów i przejażdżek, deptak, promenada; defilada (karnawałowa
• Znaczenie Kosmea Definicja kosmea bot. onętek, lud. ponętek. Etym. - n.z łaciny Cosmea 'jw
• Znaczenie Kosmetyk Definicja upiększania ciała (róż, szminka, puder, tusz, lakier i tym podobne). kosmita gość przybyły na Ziemię z Kosmosu. kosmologia edukacja o
• Znaczenie Kosoworotka Definicja skośnym kołnierzykiem i bocznym zapięciem na piersi. Etym. - ros. 'jw.'; kosój 'skośny, pochyły'; wórot 'kołnierz
• Znaczenie Kostium Definicja i spódnicy; ubiór stosowany tylko w pewnych przypadkach, na przykład poprzez aktorów na scenie, w filmie, TV, poprzez sportowców na
• Znaczenie Koza Definicja profesura'; na uniwersytetach japońskich - zespół naukowo-dydaktyczny składający się z profesora, profesora nadzwyczajnego, docentów
• Znaczenie Kraal Definicja Afryce: chata, ekipa chat, wieś, zagroda dla bydła; zagroda dla słoni na Cejlonie, w Indiach a. w Syjamie; por. corral. Etym. - afrik., z
• Znaczenie Kracja Definicja mające taką formę rządu; warstwa, klasa społ. a. polit.; teoria rządu a. organizacja społ. -KRATA w złożeniach: stronnik, głosiciel jakiejś
• Znaczenie Krakersy Definicja krakersy rodzaj chrupkich herbatników. Etym. - amer.z angielskiego: crackers 'sucharki' (odpowiednik bryt.: biscuits, zobacz biskwit
• Znaczenie Kraking Definicja technologiczny użytkowany gł. w petrochemii, gdzie następuje rozkład ciężkich i małowartościowych destylatów dla otrzymania produktów
• Znaczenie Kras Definicja zjawisk produkowanych poprzez podziemne rozpuszczające działanie wody w terenach zbudowanych z wapieni, dolomitów, gipsów a. soli (jaskinie
• Znaczenie Kraul Definicja kraul zobacz crawl
• Znaczenie Krummhorn Definicja muz. dęty stroikowy w kształcie drewnianej rury z siedmioma otworami bocznymi i łukowato wygiętą dolną częścią, pop. w XVII w. Etym. - nm
• Znaczenie Kreacja Definicja odtworzenia postaci scenicznej poprzez aktora; oryginalny wytwór domu mód damskich, oryginalne dzieło modystki, damskiego szewca, fryzjera
• Znaczenie Kredyt Definicja klienta poprzez bank) do zaciągania pożyczek w granicach określonego limitu; pot. (kupno a. sprzedaż na) rachunek; przest. zaufanie, (dobra
• Znaczenie Krepdeszyn Definicja lekka tkanina z jedwabiu naturalnego a. sztucznego, o splocie płóciennym, stosowana, zwł. dawn., na bieliznę damską i suknie. Etym. - fr
• Znaczenie Kreza Definicja albo fałdowany kołnierz a. mankiet; zobacz kryza. krezka mała kreza; anat. dwublaszkowy fałd grzbietowy otrzewnej, podtrzymujący różne
• Znaczenie Krezus Definicja Croesus z gr. Kroisos, ostatni władca Lidii (od około 560 do 546 przed naszą erą) w Azji Mn., słynny z zdumiewających bogactw; por. Herodot
• Znaczenie Kril Definicja planktonowe stanowiące gł. pożywienie waleni bezzębnych (jak wal, płetwal błękitny, finwal, humbak, które pokarm ten scedzają poprzez
• Znaczenie Krokiet Definicja towarzyska, gdzie każdy gracz przetacza drewniane kule (swojej barwy) uderzeniami drewnianego młotka poprzez druciane bramki aż do pola
• Znaczenie Krokszyn Definicja muru zakończenia belki stropowej, zazw. rzeźbione, użytkowane jako wspornik, konsola. Etym. - nm. Kragstein (pod wpływem Kragen dawn
• Znaczenie Krucjata Definicja rycerstwa dla uwolnienia Ziemi Św. (Palestyny) spod panowania Saracenów (XI-XIII w.); wyprawa a. wojna przeciw niewiernym a. heretykom
• Znaczenie Krugerrand Definicja o ciężarze jednej uncji (28,35 g), z popiersiem prezydenta Paula Krugera (1825-1904) na awersie, wybita po raz pierwszy w 1967. Etym
• Znaczenie Krynolina Definicja dzwonu, upięta na obręczach a. sztywnej włosiance, noszona poprzez elegantki w latach 1840-65; podobnie: vertugadin w Hiszpanii (XVI-XVII w
• Znaczenie Krypt Definicja przykryty; niewidoczny; zamaskowany; sekretny; zakonspirowany. krypta sklepione pomieszczenie pod kościołem, zazwyczaj kaplica a. miejsce
• Znaczenie Krystal Definicja krystalizacja mechanizm wydzielania się substancji w formie kryształów z roztworów a. stopów. krystalografia edukacja badająca wszelakie
• Znaczenie Kryterium Definicja miernik, miara oceny; sport. pop. wyścig kolarski na trasie w obwodzie zamkniętym. kryzys okres, moment przełomu, przesilenie, decyzyjny
• Znaczenie Ksen Definicja cudzoziemiec; intruz; wciśnięty; por. hetero-. ksenia zobacz xenia. ksenofobia niechęć, wrogość w relacji do cudzoziemców i
• Znaczenie Kszatrija Definicja kszatrija członek dawnej wyższej kasty rycerskiej w Indiach; por. kasta. Etym. - sanskr. 'wojownik, rycerz' od kszatra 'posiadłość
• Znaczenie Aei Es Ktema Definicja wartości; dobro dożytownie. Etym. - gr. ktēma es a-eí 'jw.'; Tukidydes (1, 22) o swoim dziele historycznym
• Znaczenie Kucja Definicja obrzędowa, zwł. dawn. na Litwie i Rusi: pszenica (kasza, ryż) gotowana, przyrządzana z makiem, miodem (bakaliami); wieczerza wigilijna na
• Znaczenie Kudu Definicja o długich, śrubowato skręconych rogach, szarobrązowej sierści z pionowymi białymi pasami, w znacznej mierze wytępiona. Etym. - afrik
• Znaczenie Kufa Definicja hektolitrów pojemności) beczka drewniana, stosowana (zwł. dawn.) do leżakowania piwa (aktualnie zastąpiona zbiornikami z metali); gęba
• Znaczenie Kuklux Definicja nazwa 2 sekretnych org. terrorystycznych w stanach zjednoczonych ameryki: 1) 1865-69 w płd. stanach, założ. dla utrzymania supremacji
• Znaczenie Kula Definicja motywem stylizowanego aligatora, zwł. na kobiercach; kobierzec tur., który jest zazw. dywanem modlitewnym z motywem mihrabu (Giordes). Etym
• Znaczenie Kulisa Definicja sceny teatr., regularnie w formie kotar a. płócien malowanych, naciągniętych na ramy; motyw kompozycji ogrodowej tworzący obramienie (z
• Znaczenie Kulminacja Definicja nasilenie jakiejś działalności, procesu, stanu uczuciowego i tym podobne; astr. górowanie, przejście ciała niebieskiego poprzez płaszczyznę
• Znaczenie Kult Definicja ogół ceremonii, praktyk relig.; ogromny szacunek, cześć dla kogo a. czego, uwielbienie; gorliwe uprawianie, rozwijanie czego
• Znaczenie Kumaryna Definicja toksyczny lakton o zapachu świeżego zżętego siana, znajdowany w wielu roślinach (jak tonkowiec wonny, koniczyna), otrzymywany syntetycznie
• Znaczenie Kumys Definicja kumys sfermentowane mleko klaczy a. oślicy, stosowane jako napój poprzez koczowników Azji Śr. Etym. - ros. 'jw.' z tur. kumyz 'jw
• Znaczenie Kunstlerroman Definicja romantyzmie nm., Bildungsroman, powieść edukacyjna, której bohater zostaje nareszcie twórcą a. pisarzem, wyrażająca zgodne romantyzmowi
• Znaczenie Kupała Definicja odpowiadający polskiej sobótce obchód letniego przesilenia słonecznego u Słowian wsch., zwł. na Rusi. Etym. - ukr. kupalo pochodzi od
• Znaczenie Kuplet Definicja piosenki na tematy aktualne, zazw. z refrenem. kuplecista przest. twórca śpiewający kuplety. Etym. - fr. couplet 'zwrotka, jw.' od couple
• Znaczenie Kuracja Definicja serii zabiegów leczniczych, dietetycznych. kurort przest. uzdrowisko. kuracjusz człowiek przebywający na kuracji (w uzdrowisku). Etym. - nm
• Znaczenie Kurant Definicja pozytywkę, tabakierkę i tym podobne; przyrząd wygrywający melodię, umieszczony w zegarze i tym podobne; carillon; biegniki, pasaże muz
• Znaczenie Kurara Definicja mieszanina alkaloidów, pozyskiwana z kory, pędów i korzeni płd.amer. lian, użytkowana dawn. do zatruwania ostrzy strzał, aktualnie niekiedy
• Znaczenie Kuratela Definicja ustanowiona poprzez sąd nad osobą niezdolną do działań prawnych (a. nieobecną) i nad jej dorobkiem; przen. nieproszona uciążliwa opieka
• Znaczenie Kurdyban Definicja kozłowej, wyprawianej pierw. poprzez Maurów w Kordobie; towary z takiej skóry (zazw. tłoczone we wzory ze złoceniami). Etym. - hiszp
• Znaczenie Kureń Definicja stanica; oddział Kozaków zaporoskich pod wodzą atamana (XVI-XVIII w.); dawn. szałas, zagroda na Ukrainie. Etym. - ukr. kuriń 'jw.' z tur
• Znaczenie Kurhan Definicja stożkowy nasyp ziemny mieszczący jeden a. większą liczbę grobów całopalnych a. szkieletowych (usypywano je od młodszej epoki kamiennej do
• Znaczenie Kuriozum Definicja rzecz nadzwyczajna, ekscentryczna, cudaczna. Etym. - ?Xac. curiosum 'rzecz ciekawa' z r.nij. od curiosus 'troskliwy; wścibski' od cura
• Znaczenie Kurpark Definicja uzdrowisku nm. kurtaksa przest. zapłata za pobyt w uzdrowisku. kursaal, kurhaus przest. kasyno, dom zdrojowy z salami do zabaw, koncertów i
• Znaczenie Kurs Definicja przebyta poprzez (wynajęty) pojazd a. poprzez posłańca; trasa, kierunek posuwania się statku, samolotu, wyznaczony poprzez kąt pomiędzy
• Znaczenie Kurtuazja Definicja wyszukana grzeczność, galanteria, rycerskość, dworskość. kurtyzana przest. luksusowa nierządnica; utrzymanka. kurtuazyjny. Etym. - fr
• Znaczenie Kurtyzowanie Definicja kurtyzowanie ucięcie ogona (koniowi, psu); por. anglizowanie. Etym. - ?Xac. curtus 'skrócony; niecały
• Znaczenie Kuter Definicja pomocniczej służby przybrzeżnej, pilotowej; (superkuter) pełnomorski motorowy statek rybacki (z ożaglowaniem pomocniczym); łódź wiosłowo
• Znaczenie Kutner Definicja liście a. owoce nie wszystkich roślin, sprawiający, dzięki rozpraszaniu się światła, Iż roślina przybiera srebrzyste zabarwienie; okrywa
• Znaczenie Kwakier Definicja quot;Stowarzyszenie przyjaciół", "Wyznawcy światła", założ. w poł. XVII w. w Anglii, rozpowszechnionej w stanach
• Znaczenie Kwalifikacja Definicja kategorii, ustalenie jakości, ocena; (zazw. w l.mn.) wykształcenie, uzdolnienie, przygotowanie do wykonywania pracy, zawodu. kwalifikowane
• Znaczenie Kwic Definicja sporządzonego zazw. automatycznie na maszynie cyfrowej, gdzie wyrazy najważniejsze umieszcza się w środku wiersza; por. kwoc. Etym. - z
• Znaczenie Kwant Definicja może ulec zmianie dana rozmiar fiz. (na przykład energia, pęd) określonego układu. kwantum pewna liczba, liczba czego. kwantyfikator log
• Znaczenie Kwarantanna Definicja 40-dniowe) odosobnienie ludzi, zwierząt, roślin, towarów, przybyłych z miejsc dotkniętych jakąś epidemią do państwie, który chroni się w
• Znaczenie Kwark Definicja elementarna, mająca istnieć w trzech rodzajach, z których kombinacji można zbudować każdą ze znanych cząstek elementarnych (opierając się
• Znaczenie Kwart Definicja część. kwarta dawn. miara ciał płynnych i sypkich, równa litrowi, ćwierć garnca; muz. odległość (interwał) pomiędzy dwoma dźwiękami, z
• Znaczenie Kwerenda Definicja materiałów w aktach, archiwach, bibliotekach. Etym. - ?Xac. quaerenda 'rzeczy poszukiwane' od quaerere, zobacz kwesta
• Znaczenie Kwesta Definicja kwestarz członek zakonu żebrzącego; osoba chodząca po kweście. kwestor kierownik kwestury, działu finansowego wyższej uczelni
• Znaczenie Kwietyzm Definicja sformułowana poprzez hiszp. teologa kat. Miguela de Molinosa (i stąd zwana także molinizmem, zobacz) w 1675 r., głosząca wyzwolenie duszy
• Znaczenie Elejson Kyrie Definicja nami). Etym. - gr. Kýrie eléēson 'jw.'; kýrios 'pan; król' z kýros 'władza' (por. kircha); eléein 'litować się; współczuć'; por. Biblia
• Znaczenie Kaffeeklatsch Definicja Kaffeeklatsch nm., [wym. kafe:klacz] ploteczki przy kawie
• Znaczenie Krokus Definicja krokus bot. szafran. Etym. - ?Xac. crocus 'szafran (roślina i kolor)' z gr. krókos 'jw
• Znaczenie King Definicja king, władca, kierki, rodzaj gry w karty. Etym. - z angielskiego: 'władca
• Znaczenie Kromorn Definicja kromorn zobacz krummhorn
• Znaczenie Kardan Definicja kardan zobacz Cardana przegub
• Znaczenie Kawas Definicja dyplomaty w nie wszystkich państwach Bliskiego Wschodu. Etym. - osm.tur. 'jw.' z arab. kawās 'łucznik
• Znaczenie Katalpa Definicja katalpa bot. surmia. Etym. - z angielskiego: catalpa 'jw.' z jęz. Indian Creek kutuhlpa dosł. 'uskrzydlona głowa; jw.'; od kształtu kwiatów
• Znaczenie Kazba Definicja kazba zobacz kasba
• Znaczenie Kiat Definicja kiat birm., waluta birmańska (=100 pajsa) od 1952 r
• Znaczenie kleine aber nette Gesellschaft Definicja kleine, aber nette Gesellschaft nm., małe, lecz (iron.) dobrane towarzystwo
• Znaczenie Power Is Knowledge Definicja knowledge is power zobacz scientia potestas est
• Znaczenie Kondygnacja Definicja parter). Etym. - ?Xac. contignatio 'spojenie belek; piętro' od contignare 'spajać belki'; zobacz kom-; tignum 'belka; pal
• Znaczenie Krajcar Definicja krajcar zobacz grajcar 1
• Znaczenie Krategus Definicja krategus bot. głóg. Etym. - n.z łaciny Crataegus 'jw.' z gr. krátaigos 'jp.' prawdop. od kratós, zobacz -kracja
• Znaczenie Kris Definicja zazwyczaj o wężykowatej klindze z bruzdami i dwoma ząbkowanymi ostrzami; por. fakon. Etym. - malaj. kěris 'jw
• Znaczenie Kufajka Definicja kufajka zobacz fufajka
• Znaczenie Kworum Definicja kworum zobacz quorum
• Znaczenie Kwarciany Definicja kwarciany zobacz kwarta
• Znaczenie Kabinet Definicja ozdobny barokowy mebel skrzyniowy z licznymi szufladkami i skrytkami, zazwyczaj z opuszczaną przednią ścianką wykorzystywaną jako płyta do
• Znaczenie Korporacja Definicja przedsiębiorstwo, firma akcyjna przem. a. handl., zwł. amer.; przest. stowarzyszenie, organizacja (zawodowa), zazw. posiadająca osobowość
• Znaczenie Kapron Definicja kapron zobacz poliamidy
• Znaczenie Konfetti Definicja konfetti zobacz confetti
• Znaczenie Kurkuma Definicja kurkuma bot. ostryż. Etym. - n.z łaciny Curcuma z arab. kurkum 'szafran; krokus
• Znaczenie Kurta Definicja kurtā hindi, długa, luźna koszula bez kołnierzyka, noszona w Indiach jako ubiór wyjściowy
• Znaczenie Kohelet Definicja Kohelet zobacz Eklezjastes
• Znaczenie Kwadra Definicja trakcie której widoczna jest połowa półkuli. kwadrant ćwiartka obwodu koła; gra młodzieżowa zbliżona do palanta; astr. przyrząd do pomiaru
• Znaczenie Kwoc Definicja sporządzonego zazw. automatycznie na maszynie cyfrowej, gdzie wyrazy najważniejsze umieszcza się najpierw wiersza; por. kwic. Etym. - z
• Znaczenie Kajzer Definicja kajzer iron. cesarz nm. (zwł. Wilhelm II Hohenzollern, 1888-1918). Etym. - nm. Kaiser 'cesarz' od ?Xac. Caesar, zobacz cezar
• Znaczenie Kanafarz Definicja kanaparz, kanafarz dawn. szafarz, piwniczy klasztorny. Etym. - śrdw.z łaciny canaparius 'piwniczy
• Znaczenie Kanotier Definicja kanotier zobacz canotier
• Znaczenie Kapuletów i Montekich rody Definicja Kapuletów i Montekich rody zobacz Romeo i Julia
• Znaczenie Karibu Definicja karibu zool. renifer amerykański. Etym. - kanad.fr. caribou 'jw.' pochodzenia algonkińskiego
• Znaczenie Karmanioła Definicja karmanioła zobacz Carmagnola
• Znaczenie Katektyczny Definicja katektyczny zobacz kateksja
• Znaczenie Kircha Definicja nm. Kirche 'kościół' z gr. kyriakē (oikia) '(dom) Pański; świątynia' od kýrios, zobacz Kyrie elejson; por. kirkut
• Znaczenie Kleptokracja Definicja kleptokracja rządy złodziei; zobacz klepto(mania); -kracja
• Znaczenie Klown Definicja klown zobacz clown
• Znaczenie Kobo Definicja kobo jednostka monetarna Nigerii, 1/100 naira
• Znaczenie Kontrabas Definicja muz. strunowy z gatunku smyczkowych, o najniższej skali. Etym. - wł. contrabasso 'jw.' zobacz kontra-; bas
• Znaczenie Kac Definicja kac zobacz katzenjammer
• Znaczenie Kalipso Definicja kalipso zobacz calypso
• Znaczenie Kargo Definicja kargo zobacz cargo
• Znaczenie Karioka Definicja karioka zobacz carioca
• Znaczenie Katakana Definicja katakana zobacz kana
• Znaczenie Kipu Definicja kipu zobacz quipo
• Znaczenie Kliring Definicja kliring zobacz clearing
• Znaczenie Kloto Definicja Kloto zobacz mojra
• Znaczenie Kokpit Definicja kokpit zobacz cockpit
• Znaczenie Komitent Definicja komitent zobacz komis
• Znaczenie Kon Definicja KON- zobacz kom
• Znaczenie Kanaka Definicja kanaka wyspiarz Mórz Południowych (Pacyfiku), Polinezyjczyk, Mikronezyjczyk, Melanezyjczyk. Etym. - hawaj. 'osoba; istota ludzka
• Znaczenie Kankan Definicja popisowy taniec kobiet, w takcie 2/4, w rytmie galopu, o pikantnych, wyzywających figurach, modny w 2. poł. XIX w. Etym. - fr. cancan 'jw
• Znaczenie Kapodaster Definicja kapodaster zobacz capotasto
• Znaczenie Kitchenette Definicja pomieszczenie kuchenne, niekiedy jako aneks a. szafa w ścianie. Etym. - amer.z angielskiego: zdrobn. od kitchen 'kuchnia
• Znaczenie Klematis Definicja klematis bot. powojnik. Etym. - n.z łaciny Clematis 'jw.' z ?Xac. 'barwinek' od gr. klēmatis 'chrust; jw.' z klēmama 'gałązka
• Znaczenie Kompromis Definicja sporu, osiągnięte w drodze wzajemnych ustępstw; odstępstwo od zasad dla praktycznych korzyści. kompromitacja podważanie autorytetu; blamaż
• Znaczenie Konkieta Definicja zalotach, miłości; podbój serca. Etym. - fr. conquête 'zdobycie; zabór; zdobycz; jw.' z conquérir 'zdobywać' z ?Xac. conquirere
• Znaczenie Konstabl Definicja policji bryt. Etym. - z angielskiego: constable 'jw.' z późn.z łaciny comes stabuli '(ogromny) koniuszy'; zobacz komes; stabulum 'stajnia
• Znaczenie Koplanowy Definicja koplanowy mat. współpłaszczyznowy, leżący na wspólnej płaszczyźnie (na przykład o figurach geom. płaskich). Etym. - zobacz ko-; plani
• Znaczenie Korral Definicja korral zobacz corral
• Znaczenie Kowboj Definicja kowboj zobacz cowboy
• Znaczenie Kozetka Definicja dwuosobowa (XIX w.); wąski tapczanik. Etym. - fr. causette 'pogawędka' od causer 'gawędzić' z ?Xac. causari, zobacz causeur
• Znaczenie Kriket Definicja kriket zobacz cricket
• Znaczenie Kromlech Definicja otaczających dolmen a. kopiec, z okresu neolitu, gł. w Bretanii i Anglii. Etym. - wal. cromlech 'jw.'; crom r.ż. od crwm 'zgięty'; llech
• Znaczenie Kroton Definicja kroton bot. krocień. Etym. - n.z łaciny Croton 'jw.' z gr. krotón zool. 'kleszcz'; bot. 'rącznik
• Znaczenie Kwazar Definicja kwazar zobacz quasar
• Znaczenie Kwebracho Definicja kwebracho zobacz quebracho
• Znaczenie Komitat Definicja Węgrzech (od X w.), hrabstwo, żupanat (odpowiednik kasztelanii). Etym. - śrdw.z łaciny comitatus 'hrabstwo' od ?Xac. comes zobacz komes
• Znaczenie Karchan Definicja karchan n.pers., w Persji - warsztat kobierniczy (wyrabiający kobierce, dywany
• Znaczenie Karcynogen Definicja karcynogen zobacz carcinogen
• Znaczenie Kalpa Definicja kalpa sanskr., w hinduizmie - moment obejmujący cały cykl kosmiczny od stworzenia do końca świata; zobacz juga; pralaja
• Znaczenie Eksochen Kat Definicja kat' eksochen gr., raczej; w pierwszej kolejności; par excellence; najczęściej; w ogóle; szczególnie; właściwie, w szczególności
• Znaczenie Komysze Definicja komysze krzaki, zarośla, chaszcze, szuwary na mokradłach, gęstwina; sitowie. Etym. - ukr. komysz 'sitowie
• Znaczenie Kanak Definicja kanak tur., dawn. ozdobny strój fryzury damskiej ze sznurów pereł a. drogich kamieni, późn. takiż ciasny naszyjnik, kolia
• Znaczenie Konak Definicja konak osm.-tur., w Turcji i nie wszystkich państwach bałkańskich - ogromny gmach, zwł. użyty jako oficjalna rezydencja
• Znaczenie Kilim Definicja kilim dwustronna wełniana wzorzysta tkanina dekoracyjna na ścianę a. podłogę. Etym. - tur. 'jw.' z pers
• Znaczenie Plethi I Krethi Definicja Krethi i Plethi zobacz Cereci i Feleci
• Znaczenie Kacabaja Definicja kacabaja pop. watowany kaftan; ciepła pelerynka; szubka. Etym. - nm. gwar. Kutzboi 'gruba, kosmata tkanina
• Znaczenie Kabura Definicja kabura skórzany futerał do pistoletu. Etym. - ros. koburá 'jw.; mantelzak' z tur. kubur 'kołczan; sajdak
• Znaczenie Kabestan Definicja nawijania cum, łańcuchów kotwicznych; winda cumownicza, kotwiczna, szpil. Etym. - fr. cabestan 'kołowrót; jw
• Znaczenie Kajman Definicja kajman krokodyl strefy tropikalnej Ameryki Śr. i Płd., zbliżony wyglądem do aligatora. Etym. - hiszp. caimán 'kajman, aligator
• Znaczenie Kat Definicja przeciw-, wbrew, w tył; kompletnie, w pełni; w odniesieniu; także jako wzmocnienie. Etym. - gr. katá 'pod; w dół
• Znaczenie Kardigan Definicja kardigan zobacz cardigan
• Znaczenie Kierdel Definicja stado owiec, zazw. należących do różnych właścicieli, powierzone opiece bacy; stado owiec; stado dzikich kozic i muflonów. Etym. - słowac
• Znaczenie Klismos Definicja klismos gr., starogr. i rz. krzesło o wygiętych na zewnątrz, zwężających się nogach i odchylonym oparciu
• Znaczenie Kanzu Definicja kanzu suahili, długa, biała tunika noszona poprzez mężczyzn we wsch. Afryce
• Znaczenie Kabab Definicja mięsa (na przykład jagnięcia) marynowane i pieczone (zwł. na szpikulcu) z cebulą, pomidorami, pieprzem, ryżem i in. jarzynami. Etym. - pers
• Znaczenie Kabaka Definicja kabaka krajowy tytuł króla Bugandy (prowincji w płd. Ugandzie, na płd. od jez. Tanganika
• Znaczenie Kabasa Definicja kabasa muz. brazylijski instrument perkusyjny z tykwy oplecionej siatką z muszelkami a. paciorkami. Etym. - port. cabaça 'tykwa; jw
• Znaczenie Kajzerka Definicja pszenna z wierzchu nadkrojona na krzyż. Etym. - nm. Kaisersemmel 'jw.'; Kaiser zobacz kajzer; Semmel 'bułka
• Znaczenie Kabuki Definicja kabuki tradycyjny jap. dramat lud. ze stylizowanymi śpiewami i tańcami; por. no. Etym. - jap. dosł. 'sztuka śpiewu i tańca; jw
• Znaczenie Kabul Definicja kabul ostry sos pomidorowy typu ketchup. Etym. - od nazwy stolicy Afganistanu
• Znaczenie Kaczan Definicja kaczan bot. kolba (kukurydzy); głąb (brukwi; kapuściany i tym podobne). Etym. - ros., ukr. z tur. (?) koczan
• Znaczenie Kaczucza Definicja kaczucza wesoły andaluzyjski taniec solowy z kastanietami, w rytmie trójdzielnym. Etym. - hiszp. cachucha 'łódeczka; rodzaj czapki; jw
• Znaczenie Kadaster Definicja kadaster, kadastralny zobacz kataster
• Znaczenie Kadi Definicja kadi sędzia muzułm., interpretujący i stosujący prawa relig. i zwyczajowe islamu; por. ulama. Etym. - arab. kādi 'sędzia'; por. alkad
• Znaczenie Kafar Definicja pali fundamentowych: dzięki wciągarki podnosi się blok żeliwny a. stalowy (babę kafarową) wzdłuż prowadnic wieży kafarowej, a później
• Znaczenie Kafeteria Definicja bar śniadaniowy. Etym. - amer.z angielskiego: cafeteria 'jw.' z amer.hiszp. 'detaliczny sklep z kawą' od café 'kawa' zobacz kofeina
• Znaczenie Kafia Definicja głowy; kwadratowy kawał płótna złożony w pół po przekątnej, zaciśnięty na głowie dwoma krążkami sznura, zazw. z koziej sierści, zwanej agal
• Znaczenie Kafir Definicja kafir arab. (l.mn. kafīrun a. kuffār) 'niewdzięcznik', u muzułmanów - niemuzułmanin, "niewierny"; por. giaur
• Znaczenie Kagura Definicja wykonywanej w świątyniach sintō; poważny taniec sakralny w kulcie sintō, przywołujący dobre, odpędzający złe moce, aktualnie również część
• Znaczenie Kahał Definicja kahał gmina żydowska; jej zarząd. Etym. - hebr. kāhāl 'zebranie; gmina; eklezja'; por. Eklezjastes
• Znaczenie Kajmak Definicja mleka z cukrem, zazw. z dodatkiem kawy, czekolady, soków i tak dalej, do nadziewania a. przekładania wypieków deserowych. Etym. - ros
• Znaczenie Dworianin Kajuszczijsja Definicja się szlachcic. Etym. - z Nikołaja Michajłowskiego (Przeplatanka "Otieczestwiennyje Zapiski"), 1876-77
• Znaczenie Kakemono Definicja kaligraficzny na rolce jedwabiu a. papieru, ze sznurkiem do zawieszania na górnej krawędzi i drążkiem obciążającym na dolnej. Etym. - jap
• Znaczenie Kalasiris Definicja kalasiris gr., kimonowa tunika z delikatnego białego, lnianego płótna, noszona poprzez kobiety i mężczyzn w staroż. Egipcie, Persji i Grecji
• Znaczenie Kallipygos Definicja Afrodyty, gr. bogini miłości (rz. WENUS), Tabl. 30. Etym. - gr. 'jw.'; kállos, zobacz kaligrafia; pygē 'pośladki'; por. steatopygia
• Znaczenie Kalefaktor Definicja klasztornych: ubogi uczeń, który w zamian za utrzymanie palił w piecach, sprzątał i karał cieleśnie winowajców; porządkowy. Etym. - śrdw.z
• Znaczenie Kaleta Definicja a. drobiazgi noszony dawn. przy pasie. kaletnictwo towar galanterii skórzanej: toreb, teczek, pasków i tym podobne Etym. - tur. kal(i)ta
• Znaczenie Kaliban Definicja Kaliban brutalny, półdziki niewolnik odrażającej powierzchowności. Etym. - postać z Burzy Szekspira
• Znaczenie Kaliber Definicja kaliber wymiar, rozmiar; średnica pocisku a. przewodu lufy broni palnej. Etym. - nm. Kaliber 'jw.' z arab. kalib 'kopyto szewskie
• Znaczenie Kaligrafia Definicja sztuka pięknego, kaligraficznego, wyraźnego pisania, zdolność kaligrafa. Etym. - gr. kalligraphía 'jw.'; kállos 'piekno'; por. Kallipygos
• Znaczenie Kaliope Definicja epickiej), filozofii i retoryki, przedstawiana z tabliczką i rylcem. Etym. - gr. Kalliópē 'o pięknym głosie; jw
• Znaczenie Kalumnia Definicja bezpodstawne, fałszywe oskarżenie. Etym. - ?Xac. calumnia 'oszustwo; potwarz' od calvi 'oszukiwać'; por. Challenge
• Znaczenie Kalwinizm Definicja stworzona poprzez Jana Kalwina (1536 r.) i przyjęta w dalszym ciągu poprzez wszystkie kościoły ewangelicko-reformowane
• Znaczenie Kałakucki Definicja kałakucki przest. pochodzący z Kalkuty. Etym. - Kalkuta, stolica Bengalii Zach., największe miasto i port. Indii
• Znaczenie Kałym Definicja kałym tur., na Wschodzie - wykup dawany dawn. przy ślubie poprzez narzeczonego rodzicom a. krewnym panny młodej
• Znaczenie Kamarinskaja Definicja kamarinskaja, kamarinskij ros., b. błyskawiczny ludowy taniec ros. w takcie 2/4 z frazami trzytaktowymi. Etym. - od (?) nazwy wsi ros
• Znaczenie Kambr Definicja kambr geol. pierwszy moment paleOZOIKU, Tabl. 7. Etym. - ?Xac. Cambria 'Walia
• Znaczenie Kambutsue Definicja Kambutsue, Hana Matsuri, jap., japońskie Święto Kwiatów, obchody urodzin Buddy
• Znaczenie Kamea Definicja kamea zobacz gemma. Etym. - wł. cam(m)eo 'jw.; gemma rzeźbiona wypukło
• Znaczenie Kameny Definicja Muzy. Etym. - ?Xac. Camenae l.mn. mit. rz. 'bóstwa italskie (nimfy źródlane), wieszczki (utożsamiane z gr. Muzami)'; l.poj. Camena 'Kamena
• Znaczenie Kampanula Definicja kampanula bot. dzwonek. Etym. - n.z łaciny Campanula 'jw.' zdrobn. od późn.z łaciny campana, zobacz kampania
• Znaczenie Kanalia Definicja nędznik, drań, niegodziwiec. Etym. - fr. canaille 'motłoch, hołota; jw.' z wł. canaglia 'jp.' od cane 'pies' z ?Xac. canis 'jp.'; por
• Znaczenie Kandyzowany Definicja owoc) smażony w cukrze. Etym. - nm. Kandis(zucker) '(cukier) lodowaty' z wł. (zucchero) candito 'jp.' z arab. kandī 'cukrowy' od kand
• Znaczenie Kegel Definicja kegel druk. stopień pisma, wymiar, wysokość czcionki wyrażona w punktach typograficznych. Etym. - nm. 'kręgiel; stożek; jw
• Znaczenie Kamionetka Definicja kamionetka półciężarówka, furgonetka, mały auto ciężarowy. Etym. - fr. camionnette 'jw.' zdrobn. od camion 'platforma; ciężarówka
• Znaczenie Kamrat Definicja kum(oter). Etym. - nm. Kamerad 'towarzysz; kolega' od fr. camarade 'jp.' z hiszp. camarada 'izba koszarowa; kolega z jednej izby
• Znaczenie Ketelo Definicja ketelo mieszaniec bizona amer. i krowy (bydła domowego). Etym. - z angielskiego: cattalo 'jw.' od catt(le) 'bydło' + (buff)alo 'bizon
• Znaczenie Kamuflaż Definicja zasłanianie, zakrywanie dla niepoznaki. Etym. - fr. camouflage 'jw.' od camoufler 'maskować (się); ucharakteryzować (się
• Znaczenie Kana Definicja kana jap., łączna nazwa dwóch jap. mechanizmów pisma sylabicznego: katakana (naukowe, oficjalne) i hiragana (gazetowe, powieściowe
• Znaczenie Kancerofobia Definicja zachorowaniem na raka. kancerogen med. zewnętrzny czynnik rakotwórczy. Etym. - ?Xac. cancer 'krab; rak'; zobacz -fob-; -gen
• Znaczenie Kancjonał Definicja śpiewnik kośc. Etym. - śrdw.z łaciny cantionale 'jw.' od ?Xac. cantio dpn. cantionis 'śpiew; pieśń' z canere, zobacz kantor 2
• Znaczenie Kanefora Definicja relief, rzeźba przedstawiająca kobietę z koszem na głowie, spełniającym funkcję głowicy kolumny; por. kalatos. Etym. - gr. kanēphóros
• Znaczenie Kanele Definicja trzonu kolumny a. pilastru. Etym. - fr. canneler 'rowkować, żłóbkować' od cannelure 'żłobina' z śrdw.z łaciny canella 'rurka' zdrobn. z
• Znaczenie Kanga Definicja wschodnioafrykańska barwna tkanina bawełniana o szablonowych wzorach drukowanych na brzegach; spowija się w nią ciało a. głowę albo używa
• Znaczenie Kanion Definicja dnie i stromych, skalistych zboczach. Etym. - hiszp. cañón 'rura; lufa; armata; jw.' z caña 'trzcina' od ?Xac. canna, zobacz kanele
• Znaczenie Kanister Definicja benzynę. Etym. - nm. 'szczelna puszka na płyny' z gr. kánistron 'kosz trzcinowy' od kánna 'trzcina'; por. kanasta; kanefora; knaster
• Znaczenie Kanna Definicja kanna bot. paciorecznik; zobacz eland. Etym. - n.z łaciny Canna 'jw.' z ?Xac., zobacz kanele
• Znaczenie Jazz City Kansas Definicja z angielskiego:, muz. jedna z odmian stylu swing z użyciem schematu bluesa i riffu jako podkładu improwizacji solistów, z przełomu 20. i 30
• Znaczenie Kantalup Definicja kantalup(a) odmiana melona. Etym. - Cantalupo, dawna willa papieska pod Rzymem, gdzie po raz pierwszy w Europie wyhodowano kantalupy
• Znaczenie Kaolian Definicja kaolian zobacz gaolian
• Znaczenie Kantele Definicja kantele fiń., fiński lud. szarpany instrument muz. o 30 strunach na płaskim korpusie rezonansowym w kształcie trapezu
• Znaczenie Kantyzm Definicja Immanuela Kanta; poglądy i kierunki filoz. nawiązujące do doktryny Kanta (por. Ding an sich; imperatyw kategoryczny; fenomen; noumen
• Znaczenie Kanwa Definicja stosowana jako podkład do wyszywania i in. robót ręcznych; przen. tło, podstawa. Etym. - fr. canevas 'jw.; płótno żaglowe; przen. szkic
• Znaczenie Kapary Definicja nierozwiniętych pąków kwiatowych (wysuszonych i marynowanych a. zakonserwowanych w oliwie albo solance) śródziemnomorskiego kapara
• Znaczenie Ketmia Definicja ketmia zobacz hibiskus. Etym. - arab. khatmi 'drzewo afryk
• Znaczenie Kapibara Definicja gryzoni (o długości 1 m, wysokości 0,5 m), dobrze pływający i nurkujący, o szorstkim futrze, występujący w lasach nawodnych Ameryki Płd
• Znaczenie Kapilarny Definicja kapilary naczynia włosowate krwionośne, limfatyczne; b. cienkie kanaliki w glebie; rurki laboratoryjne. Etym. - ?Xac. capillaris 'włosowy
• Znaczenie Kapitel Definicja zwieńczenie kolumny, pilastra a. FILARA, Tabl. 27. Etym. - późn.z łaciny capitellum 'główka; jw.' zdrobn. od ?Xac. caput, zobacz kapitaliki
• Znaczenie Kaplin Definicja którego modystka kształtuje kapelusz damski. Etym. - fr. capeline 'kapelusz damski o sporym, falistym rondzie; śrdw. żelazny hełm piechoty
• Znaczenie Kapo Definicja koncentracyjnych - więzień pełniący funkcje dozorcy innych więźniów. Etym. - nm. Kapo 'jw.' z wł. capo 'głowa; rozdział; przen. lider
• Znaczenie Kaptować Definicja przeciągać na własną stronę. Etym. - ?Xac. captare 'ścigać; usiłować pochwycić' od capere 'brać; zabierać'; por. akcept; capacitas; szaser
• Znaczenie Kapucynek Definicja ilością śmietanki, kremu a. mleka. kapucynka zool. płaksa, z podrzędu szerokonosych, rodzina małp długoogoniastych, mających na głowie
• Znaczenie Kaput Definicja wszystko przepadło. Etym. - nm. kaputt 'do niczego; zniszczony, zrujnowany; stracony' z fr. capoter, zobacz kapotaż
• Znaczenie Karacena Definicja metalowych na skórzanym podkładzie (w Polsce od XVIII w.). Etym. - śrdw.z łaciny corazina 'jw.' z późn.z łaciny coriacea r.ż. od coriaceus
• Znaczenie Kiereja Definicja płaszcz męski na futrze, noszony w Polsce poprzez szlachtę w XVI-XVIII w. Etym. - tur. kereke, kerege 'opończa
• Znaczenie Karat Definicja g). Etym. - (?) śrdw.z łaciny carratus 'drobna miara masy' z arab. kirāt 'strączek grochu, fasoli; karat' z gr. kerátion '(dosł. rożek
• Znaczenie Karcer Definicja przebywanie w szkole po lekcjach za karę. Etym. - ?Xac. carcer dosł. 'więzienie; stajnia na wyścigach w rz. cyrku
• Znaczenie Kardamon Definicja właściwego (rośliny tropikalnej, uprawianej zwł. na Archipelagu Malajskim), których nasiona zawierają olejek, użytkowany jako przyprawa do
• Znaczenie Kardiostymulator Definicja przyrząd, który pobudza serce bodźcami elektr. do bicia w pożądanym rytmie (gdy serce przerywa bicie lub pracuje zbyt wolno). Etym
• Znaczenie Kariolka Definicja kariolka lekki, odkryty powozik dwukołowy (XVIII w.). Etym. - fr. carriole 'bryczka' z ?Xac. carrus, zobacz kariera
• Znaczenie Kariotyp Definicja mierników morfologicznych garnitur chromosomowy (charakterystyczny dla danego gatunku zespół chromosomów). Etym. - zobacz kario-; -typ
• Znaczenie Karkas Definicja materiału elektroizolacyjnego; szkielet druciany kapeluszy damskich, abażurów i tak dalej; dawny pocisk zapalający: worek na metalowym
• Znaczenie Karmel Definicja barwnik spożywczy. karmelki cukierki twarde (landrynki, dropsy, roksy) wyrabiane z ulepu cukierkowego białego, barwione. Etym. - fr
• Znaczenie Karnauba Definicja karnauba port., (wosk k.) zobacz kopernicja
• Znaczenie Karnawał Definicja maskarad, pochodów, zabaw, od Trzech Króli (a. od Nowego Roku) do Środy Popielcowej; mięsopust, zapusty. Etym. - wł. carnevale 'jw
• Znaczenie Karneol Definicja jubilerski, odmiana chalcedonu, rdzawa a. cielista. Etym. - prawdop. ze śrdw.z łaciny carneolus 'jw.' prawdop. z późn.z łaciny carneus
• Znaczenie Katabolizm Definicja katabolizm bioch. mechanizmy rozkładu; por. metabolizm. Etym. - gr. katabállein 'odrzucać'; zobacz kat(a)-; balista
• Znaczenie Kartan Definicja lekkie odprzodowe działo oblężnicze większego kalibru, o krótkiej lufie, które pośrodku XVII w. zastąpiło ciężką, długolufową kolubrynę
• Znaczenie Kartografia Definicja geogr. (por. projekcja); produkcja drukarska map i atlasów. Etym. - ?Xac. charta, zobacz kartel; -graf
• Znaczenie Kartuz Definicja pustelników, o b. surowej regule, zał. około 1086 r. poprzez św. Brunona z Kolonii w miejscowości Charteuse koło Grenoble we Francji. Etym
• Znaczenie Kasacja Definicja niższej instancji do sądu ostatniej instancji (kasacyjnego) na skutek niezachowania regulaminów prawa a. postępowania (procedury). Etym
• Znaczenie Kasandra Definicja zwiastunka nieszczęścia, katastrofy. Etym. - w mit. gr. Kassándra, córka trojańskiego króla Priama, dostała od Apolla dar wieszczenia; gdy
• Znaczenie Kasba Definicja dzielnica płn.afrykańskiego miasta, otaczająca zamek a. fortecę, zwł. zawierająca nocne kluby i in. lokale rozrywkowe. Etym. - fr. 'jw.' z
• Znaczenie Kaskader Definicja akrobata, który wykonuje w filmach akcje ryzykowne (udział w katastrofach, przebywanie pod obstrzałem, nurkowanie i tym podobne), niekiedy
• Znaczenie Kassawa Definicja kassawa granulowana mączka z bulw manioku. Etym. - hiszp. cazabe 'chleb z tapioki' z jęz. taino caçábi 'jp
• Znaczenie Kastalskie Definicja poetyckiego; por. Pegaz. Etym. - od nazwy Kastalii, źródła na Parnasie, poświęconego Apollinowi i Muzom
• Znaczenie Kasyda Definicja satyryczny utwór poet. w jęz. arab., pers. a. w pokrewnych literaturach Wschodu. Etym. - arab. kasída 'poemat celowy
• Znaczenie Kasyno Definicja gier hazardowych); przest. dom klubowy w uzdrowiskach; rodzaj gry w karty. Etym. - wł. casino 'willa; kasyno' od casa 'dom' z ?Xac. casa
• Znaczenie Kasyteryt Definicja kasyteryt kamień cynowy, minerał dwutlenek cyny, główna ruda cyny. Etym. - fr. cassitérite z gr. kassíteros 'cyna
• Znaczenie Kaszmir Definicja kaszmir miękka, lekka tkanina z wełny kóz kaszmirskich a. jej imitacja (pół)wełniana albo jedwabna. Etym. - od nazwy państwie w płn. Indiach
• Znaczenie Kicz Definicja video; por. szmira. Etym. - nm. Kitsch 'jw.; lichota, tandeta'; ustalenie powstałe około 1870 r. w monachijskich kołach malarskich (o
• Znaczenie Kirkut Definicja kirkut cmentarz żydowski. Etym. - nm. Kirchhof 'cmentarz'; Kirche, zobacz kircha; Hof 'dziedziniec; dwór
• Znaczenie Katalog Definicja elementów należących do określonego zbioru (na przykład książek, gwiazd, towarów), uporządkowany sposób ułatwiający ich wyszukiwanie. Etym
• Znaczenie Katamita Definicja zaspokajania perwersji seksualnej. Etym. - ?Xac. catamitus 'jw.' od Catamitus (gr. Ganymēdēs), mityczny młodzieniec ukochany poprzez
• Znaczenie Katamneza Definicja pacjenta od chwili wzięcia go pod opiekę poprzez lekarza; por. anamneza. Etym. - n.z łaciny 'jw.'; (ana)mneza
• Znaczenie Kataplazm Definicja stanach zapalnych, zwł. ropnych, z piasku, owsa, siemienia lnianego, otrąb, papki kartoflanej i tym podobne Etym. - gr. katáplasma
• Znaczenie Katartyczny Definicja katartyczny powodujący katharsis; med. powodujący przeczyszczenie. Etym. - zobacz katharsis
• Znaczenie Katastaza Definicja dramatyczna poprzedzająca bezpośrednio) szczytowy pkt. sztuki; por. epitaza, katastrofa, protaza. Etym. - gr. katástasis 'uporządkowanie
• Znaczenie Kateksja Definicja zaspokajanie impulsów (oralnych, analnych, genitalnych) id poprzez znalezienie odpowiedniej osoby, przedmiotu, idei a. czynności
• Znaczenie Katena Definicja wypisów z egzegez patrystycznych, zgromadzonych dla wyjaśnienia jakiegoś ustępu z Biblii. Etym. - śrdw.z łaciny catena 'jw.' od ?Xac
• Znaczenie Kateter Definicja opróżniania jam ciała i narządów z cieczy. Etym. - gr. kathetēr 'sonda' od kathiénai 'spuszczać'; zobacz kat(a)-; tiénai 'puszczać
• Znaczenie Katgut Definicja jelita (zazw. baraniego) do zszywania tkanek. Etym. - z angielskiego: catgut 'jw.'; cat 'kot'; gut 'jelito
• Znaczenie Kation Definicja ekipa atomów o dodatnim ładunku elektr.; por. anion. Etym. - gr. r.nij. od katiōn, p.pr. od katiénai 'schodzić'; zobacz kat(a)-; iénai
• Znaczenie Katolikos Definicja ormiańskiego, nestoriańskiego i gruzińskiego. Etym. - gr. katholikós 'powszechny, uniwersalny' od kathólou 'w ogóle'; zobacz kat(a)-; hólou
• Znaczenie Kaucja Definicja hipoteka) złożona jako gwarancja, rękojmia wykonania umowy. Etym. - ?Xac. cautio 'ostrożność' od cautus p.p. od cavēre 'strzec się
• Znaczenie Kif Definicja kif zobacz cannabis
• Znaczenie Kijas Definicja kijās arab. 'analogia', rozumowanie poprzez analogię, zobacz idżma
• Znaczenie Kazeina Definicja kazeina sernik, kluczowy składnik białka mleka. Etym. - ?Xac. caseus 'ser
• Znaczenie Kazoo Definicja kazoo amer.z angielskiego:, [wym. kazu] zobacz mirliton
• Znaczenie Kazuar Definicja rogowym hełmie, wełnistym upierzeniu, niedorozwiniętych skrzydłach i mocnych nogach, żyjący w Nowej Gwinei i Australii. Etym. - malaj
• Znaczenie Kebraczo Definicja kebraczo zobacz quebracho
• Znaczenie Kecz Definicja skośnym, z tylnym masztem znacząco niższym i umieszczonym przed trzonem sterowym. Etym. - z angielskiego: ketch 'jw
• Znaczenie Keczap Definicja keczap zobacz ketchup
• Znaczenie Kedyw Definicja kedyw zobacz chedyw
• Znaczenie Smiling Keep Definicja keep smiling z angielskiego:, [wym. ki:p smajling] zachowaj(cie) pogodę ducha, uśmiech
• Znaczenie Kefal Definicja kefal(o)- zobacz -cefal(o
• Znaczenie Keja Definicja keja nabrzeże portowe zaopatrzone w urządzenia cumownicze, odbojowe, wyłazowe i in. Etym. - nm. Kai 'nabrzeże; bulwar', fr. quai 'jw
• Znaczenie Keks Definicja keks ciasto biszkoptowe z bakaliami; por. cwibak (reg.). Etym. - z angielskiego: cakes l.mn. od cake 'placek; babka; tort; ciast(k)o
• Znaczenie Kelpie Definicja kelpie [wym. kelpi:] szkoc., groźny a. dobroczynny duch wodny szkockiego folkloru, ukazujący się w formie konia
• Znaczenie Kemping Definicja kemping zobacz camping
• Znaczenie Kendo Definicja kendo jap., szczególna forma dżiu-dżitsu, między innymi dla wojsk. walki wręcz; jap. szermierka na kije bambusowe trzymane oburącz
• Znaczenie Kenotaf Definicja kenotaf zobacz cenotaf
• Znaczenie Keson Definicja powietrzna, gdzie wykonuje się prace konstrukcyjne pod wodą w portach, rzekach (filary mostów i tym podobne); konstrukcja skrzyniowa płata
• Znaczenie Ket Definicja jednym żaglu gaflowym. Etym. - z angielskiego: cat(boat) 'jw.'; cat 'kot; ożaglowanie jw.'; boat 'łódź; statek
• Znaczenie Keynesizm Definicja przypisywane ekonomiście z angielskiego: Johnowi Maynardowi Keynesowi, 1883-1946, zwł. idea kierowanego kapitalizmu, teoria pełnego
• Znaczenie Kęsim Definicja kęsim ucięcie głowy. Etym. - tur. kesim 'ucięcie
• Znaczenie Khansaman Definicja khānsāmān w Indiach - szef służby domowej, kamerdyner, lokaj, kucharz. Etym. - hindi z pers.; khān 'pan'; sāmān 'magazyn, spiżarnia
• Znaczenie Kibla Definicja znajduje się świątynia Kaaba w Mekce), w którą zwracają się muzułmanie w okresie modlitw (zobacz salat), wyróżniona zwykle w meczetach, dla
• Znaczenie Kil Definicja ślad torowy, powstający na wodzie za rufą płynącego statku. Etym. - hol. kielwater 'jw.'; kiel 'stępka, kil'; water 'woda
• Znaczenie Kilson Definicja kilson żegl. nadstępka, stępka wewnętrzna, wiązanie denne na statkach. Etym. - z angielskiego: keelson, kelson 'jw
• Znaczenie Kimono Definicja luźna szata o szerokich, nie wszywanych rękawach, przepasana u mężczyzn szarfą, u kobiet szerokim pasem jedwabnym (obi); krój rękawów nie
• Znaczenie Kin Definicja ruch, działanie; ruchomy (obraz). Etym. - gr. kinēma dpn. kinēmatos 'ruch' i kinētikós 'ruchowy' (z kinētós 'ruchomy') od kinein 'poruszać
• Znaczenie Kindersztuba Definicja ogłada, zdolność zachowania się, kupione w domu rodzinnym (dosł. 'pokój dziecinny'). Etym. - nm. Kinder zobacz kinderbal; Stube 'izba
• Znaczenie Kirasjer Definicja XIX w.) noszący kirys, część zbroi płytowej złożonej z napierśnika i naplecznika. Etym. - fr. cuirassier 'kirasjer' od cuirasse 'pancerz' z
• Znaczenie Kirys Definicja kirys zobacz kirasjer
• Znaczenie Kismet Definicja los, poświęcony człowiekowi od Boga; fatum, konieczność, fatalność; por. predeterminizm. Etym. - tur. 'jw.' z arab. kismā 'udział; los
• Znaczenie Kitajka Definicja kitajka gładka, błyszcząca tkanina jedwabna a. bawełniana; laska nabijana krzemieniami. Etym. - ros. Kitáj 'Chiny
• Znaczenie Kitara Definicja strunowy (7 do 20 strun) szarpany a. uderzany pałeczką (plektron), odmiana liry, z drewnianym pudłem rezonansowym. Etym. - gr. kithára 'jw
• Znaczenie Kitel Definicja wkładane dla ochrony odzieży przy pracy a. ze względów higienicznych. Etym. - nm. Kittel 'fartuch roboczy; bluza; spódnica
• Znaczenie Kiudo Definicja kiudo ceremonialne łucznictwo jap. wywodzące się z tradycji samurajskich. Etym. - jap. 'jw.'; kiu 'łuk'; do 'droga
• Znaczenie Klakson Definicja o buczącym brzmieniu, użytkowany w samochodach i łodziach motorowych. Etym. - z angielskiego: klaxon, amer. nazwa handl
• Znaczenie Klamoty Definicja klamoty pop. manatki, łachy, ciuchy; rupiecie, graty. Etym. - nm. Klamotten l.mn. pop. 'jw
• Znaczenie Klangor Definicja się wysoko w powietrzu, zwł. głos żurawi ciągnących w przelocie. Etym. - ?Xac. clangor 'dźwięk; głos (zwierząt, ptaków)' od clangere
• Znaczenie Klark Definicja związanymi z załadunkiem i wyładunkiem statku. Etym. - z angielskiego: clerk 'urzędnik; biuralista; sekretarz; rachmistrz a. płatnik na
• Znaczenie Klitoralny Definicja łechtaczki, łechtaczkowy (na przykład orgazm); por. waginalny. Etym. - n.z łaciny clitoris 'anat. łechtaczka' z gr. kleitoris 'j.p
• Znaczenie Klaun Definicja klaun zobacz clown
• Znaczenie Klaustrofobia Definicja przebywaniem w pomieszczeniu ciasnym a. zamkniętym; por. agorafobia. Etym. - n.z łaciny claustrophobia 'jw.'; claustro- od ?Xac. claustrum
• Znaczenie Klaviertiger Definicja Klaviertiger nm., dosł. 'tygrys fortepianu', pianista wirtuoz rzucający się na klawiaturę z pasją, z furią
• Znaczenie Kleftowie Definicja partyzancki ruch oporu przeciw tureckim zaborcom (poł. XV w.-1830); gesty swoich bohaterów kleftowie opisywali w jęz. ludowym, w tak zwany
• Znaczenie Leute Machen Kleider Definicja czyni człowieka; poznać pana po cholewach. Etym. - por. Erazm (Adagia, 3, 1, 60) z cytatami z Homera, Kwintyliana i in. (gr. heimata anēr
• Znaczenie Klerykofaszyzm Definicja międzywojennym - pejoratywne ustalenie katolickich nacjonalistycznych org. a. partii polit., z oddziałami paramilitarnymi, takich jak
• Znaczenie Klezmer Definicja klezmer grajek, muzykant, zwł. przygrywający w lokalach, na weselach. Etym. - jid. 'jw.' z hebr. kělēj zemer 'instrumentalny muz
• Znaczenie Klif Definicja klif zobacz faleza. Etym. - z angielskiego: clif 'stroma ściana skalna (zwł. nadmorska
• Znaczenie Klika Definicja ekskluzywna ekipa osób popierających się nawzajem w życiu publicznym, by zapewnić sobie korzyści, na które odmiennie trzeba aby było
• Znaczenie Klincz Definicja przytrzymywanie się przeciwników w zwarciu, chwyt klamrowy. Etym. - z angielskiego: clinch, clench 'zagięcie; nit; zaczep; zaciśnięcie
• Znaczenie Kline Definicja kline gr., st.gr. łoże biesiadne na wysokich nogach i o wygiętym podgłówku
• Znaczenie Klipa Definicja zazw. kwadratowa; rodzaj gry chłopięcej, palanta, z zastruganym na końcach drewienkiem zamiast piłki. Etym. - szw. klippa 'krajać, ciąć
• Znaczenie Kom Definicja wspólnie, łącznie (-ny); zobacz ko-. Etym. - ?Xac. com- 'współ-', zazw. przed literami b, p, m; co- przed samogł. i regularnie przed h; col
• Znaczenie Kliper Definicja oceaniczny o smukłym kadłubie, wysokich masztach i dużej liczbie żagli, stosowany w latach 1845-1900 do przewozu cennych i łatwo psujących
• Znaczenie Klipfisz Definicja wnętrzności, solony i wysuszony. Etym. - nm. Klippfisch 'jw.'; Klippe 'skała nadmorska; rafa'; Fisch 'ryba'; pierw. suszona na skałach, w
• Znaczenie Kliwer Definicja podnoszony na sztagu, łączącym przedni maszt z bukszprytem. Etym. - nm. Klüver 'jw.' ze st.hol. kluver 'jp.' od kluif 'pazur
• Znaczenie Kluza Definicja kotwiczne; otwór w burcie, pokładzie a. relingu statku, poprzez które przesuwa się cuma a. łańcuch kotwiczny. Etym. - nm. Klüse 'jw
• Znaczenie Knaster Definicja Etym. - nm. K(a)naster 'jw.' prawdop. z hiszp. canastro 'kosz wiklinowy' prawdop. od gr. kánastron 'koszyk' z kánna, zobacz kanister
• Znaczenie Knockdown Definicja powalenie pięściarza na deski ringu. knockout zobacz nokaut. Etym. - z angielskiego: knockdown 'powalenie, zwalenie; druzgocący cios
• Znaczenie Knut Definicja przytroczony do pałki, bicz stosowany w carskiej Rosji między innymi jako narzędzie chłosty; batog, harap, nahaj(ka); uderzenie knutem
• Znaczenie Koafiura Definicja koafiura przest., żart. uczesanie, fryzura. Etym. - fr. coiffure 'nakrycie głowy; jw.' od coiffe 'czepek
• Znaczenie Kochia Definicja kochia bot. mietelnik. Etym. - n.z łaciny Kochia od nazwiska W.D.J. Kocha, botanika nm., zm. w 1849 r
• Znaczenie Kohezja Definicja stawiania oporu przeciw rozdzielaniu ich na części; przyleganie, przyciąganie się cząstek. Etym. - ?Xac. cohaesus p.p. od cohaerēre, zobacz
• Znaczenie Kojot Definicja kojot, kujot, wilk prerii Ameryki Płn. i Śr. Etym. - meks.hiszp. coyote 'jw.' z jęz. nahuatl coyotl 'jp
• Znaczenie Kokaina Definicja narkotyk, użytkowany w med. do znieczulenia miejscowego, otrzymywany z liści krzewu kokainowego (koka, krasnodrzew), uprawianego w obszarze
• Znaczenie Koklusz Definicja koklusz med. krztusiec. Etym. - fr. coqueluche 'jw
• Znaczenie Pomarańczowa Koksa Definicja odmiana jabłoni, niewiele odporna na mróz i na dolegliwości, owocująca co drugi rok, uważana za jedną z najlepszych odmian deserowych. Etym
• Znaczenie Koksagiz Definicja zielna o długim, kauczukodajnym korzeniu, uprawiana na terenach byłego ZSRR. Etym. - ros. kok-sagyz 'jw.' z tur
• Znaczenie Kolator Definicja analityczna do użytku biurowego, segregująca i grupująca dziurkowane karty; dawn. patron, fundator kościoła, który miał "prawo
• Znaczenie Kolaż Definicja kolaż zobacz collage
• Znaczenie Koleus Definicja Etym. - n.z łaciny Coleus 'jw.' z gr. koleós, koleón 'pochwa'; od metody, w jaki połączone są pręciki rośliny
• Znaczenie Kolidować Definicja kolizji. kolizja zbieg niezgodnych a. sprzecznych okoliczności, interesów, regulaminów, zasad; zderzenie. Etym. - ?Xac. collisio
• Znaczenie Koligacja Definicja koligat krewny, powinowaty. Etym. - ?Xac. colligatio 'związek, styczność' z colligatus p.p. od colligare 'razem zbierać, gromadzić'; col
• Znaczenie Kolofon Definicja manuskrypcie, kodeksie, zwoju, zazw. na końcu, gdzie umieszczono) dane dotyczące druku i innych szczegółów techniki produkcji dzieła. Etym
• Znaczenie Koloidy Definicja roztwory koloidowe (na przykład roztwór białka a. kleju w wodzie), będące układami pośrednimi pomiędzy roztworami rzeczywistymi a
• Znaczenie Kolon Definicja zależny dzierżawca parceli, drobny rolnik, parobek, fornal; w staroż. Rzymie: drobny dzierżawca przypisany do ziemi; zobacz glebae
• Znaczenie Komeraże Definicja intrygi, nieporozumienia. Etym. - fr. commérage l.poj. 'plotki' od commère 'kuma, kumoszka' z ?Xac. kośc. commater 'matka chrzestna
• Znaczenie Kolorado Definicja ziemniaczana, groźny szkodnik upraw kartofli. Etym. - z angielskiego: Colorado (potato) beetle 'jw.'; Colorado - stan w stanach
• Znaczenie Koloratura Definicja ozdabianie melodii bogatymi ornamentami, figuracjami i wirtuozowskimi pasażami. koloraturowy sopran - zdolny do wykonania koloratury; por
• Znaczenie Kolp Definicja kolposkopia med. wzrokowe badanie pochwy. Etym. - gr. kólpos 'pierś; łono; pochwa; macica'; zobacz -skopia
• Znaczenie Kolumbarium Definicja prochami przy krematoriach. Etym. - ?Xac. columbarium 'gołębnik; zbiorowy grobowiec z niszami na urny z prochami zmarłych' od columba
• Znaczenie komandowat paradom budu ja Definicja dowodzić defiladą będę ja! Etym. - Ogromny Kombinator (zobacz Ostap Bender) passim satyrycznej powieści Ilfa i Pietrowa Dwanaście krzeseł
• Znaczenie Komensalizm Definicja symbiozy, współżycie dwu a. więcej organizmów różnych gatunków, gdzie jeden z nich (komensal) korzysta bez szkody dla partnera z
• Znaczenie Komes Definicja okręgiem adm., hrabia. Etym. - ?Xac. comes dpn. comitis (dosł. 'idący wspólnie); towarzysz; doradca cesarza rz.'; zobacz kom-; -es, -it- od
• Znaczenie Komiśniak Definicja komiśny, żołnierski, poświęcony dla wojska. Etym. - nm. Kommissbrot 'komiśniak'; Kommiss pot. 'wojsko; służba wojsk.' od płn.g.nm. 'zasoby
• Znaczenie Komitadżi Definicja oddziałów zbrojnych wewn. macedońskiej org. rewolucyjnej, prowadzącej w XIX i na pocz. XX w. w Bułgarii i Macedonii walkę partyzancką
• Znaczenie Kontrpartner Definicja kontrpartner przeciwnik, rywal. Etym. - kontr-; partner
• Znaczenie Kontrtorpedowiec Definicja kontrtorpedowiec przest. niszczyciel (okręt woj.). Etym. - zobacz kontr-; torpedowiec
• Znaczenie Komodor Definicja oficer marynarki woj. (a. handl.), dowodzący czasowo zespołem jednostek, na przykład eskadrą (a. konwojem), nie mający stopnia
• Znaczenie Komondor Definicja spory, mocny, o sierści białej, gęstej, miękkiej i kędzierzawej, czarnym nosie i piwnych oczach, stosowany do pilnowania domu i stada; por
• Znaczenie Komparatystyka Definicja pokrewieństw i analogii faktów lit. (motywów, utworów, wątków, stylów) należących do różnych literatur. Etym. - ?Xac. comparare 'łączyć w
• Znaczenie Kompatura Definicja pergamin a. gruby papier do wszywania a. owijania ksiąg. Etym. - ?Xac. compactura 'spojenie, sklejenie' z compactus p.p. od compingere
• Znaczenie Kompilacja Definicja materiałach zgromadzonych z innych dzieł; zlepek, kolekcja części cudzych prac. kompilator. Etym. - ?Xac. compilatio 'grabież' i
• Znaczenie Konsjerż Definicja we Francji. Etym. - fr. concierge 'odźwierny; dozorca(-czyni) domu' z ?Xac. conservus 'współniewolnik'; zobacz kom-; servus, zobacz
• Znaczenie Komplikacja Definicja złożoność; dodatkowa trudność. komplikować wikłać, gmatwać, utrudniać. Etym. - późn.z łaciny complicatio 'złożenie; zaplątanie' od ?Xac
• Znaczenie Kompresja Definicja sprężenie (gazów); pomniejszenie (kosztów, budżetu, liczby etatów i tym podobne). komprymować techn. tłoczyć, sprężać; zacieśniać
• Znaczenie Kompulsja Definicja chęć popełnienia uczynku irracjonalnego; por. obsesja. Etym. - późn.z łaciny compulsio od ?Xac. compellere 'zmuszać'; zobacz kom-; pellere
• Znaczenie Komtur Definicja zwierzchnik komturii, prowincji, okręgu adm.-wojsk. Etym. - nm. Komtur 'jw.' ze śrdw.z łaciny commendator 'zwierzchnik osady (kolonii
• Znaczenie Komu na Rusi żyt choroszo Definicja Komu na Rusi żyt' choroszo ros., Komu na Rusi dobrze się dzieje. Etym. - tytuł poematu (1866 r.) Nikołaja Niekrasowa, tł. Juliana Tuwima
• Znaczenie Koncern Definicja kapitalistycznego, zjednoczenie przedsiębiorstw zachowujących osobowość prawną, stanowiących jednak gospodarczą całość; por. trust. Etym
• Znaczenie Koncesja Definicja fiz. a. prawną do wykonywania określonej działalności, zwł. gospodarczej; ustępstwo. koncesjonariusz osoba mająca koncesję (uprawnienie
• Znaczenie Konchiologia Definicja konch(i)ologia dział zoologii badający konchy, muszle, skorupy mięczaków. Etym. - gr. konche 'muszla'; zobacz -log; log
• Znaczenie Koncypient Definicja urzędnik; kancelista; referent biurowy, adwokacki, notarialny i tym podobne koncypować przest. układać, obmyślać coś. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Kondolencja Definicja współczucia, współubolewanie, składane komuś na skutek śmierci bliskiej osoby. Etym. - późn.z łaciny condolere 'cierpieć; smucić się
• Znaczenie Kondominium Definicja kondominium współpanowanie; terytorium podlegające wspólnej władzy dwu a. kilku krajów. Etym. - zobacz kom-; dominium
• Znaczenie Konetabl Definicja królewskich od XII w. do 1627 r. (tytuł ten stosowany był również, jako honorowy, za panowania Napoleona I). Etym. - fr. connétable 'jw.' z
• Znaczenie Konfiguracja Definicja terenu; położenie ciał niebieskich na niebie w relacji do Słońca. konfiguracjonizm zobacz gestaltyzm. Etym. - późn.z łaciny configuratio
• Znaczenie Konfirmacja Definicja religijny (oficjalne przyjęcie do społeczności wiernych), dokonywany w 13.-16. roku życia; u Żydów - ceremonia utwierdzania w wierze
• Znaczenie Konflikt Definicja interesów, poglądów (psych. potrzeb, motywów); spór, zatarg; kolizja. Etym. - ?Xac. conflictus 'zderzenie' od confligere 'zderzać się
• Znaczenie Konformizm Definicja obowiązującymi normami, wzorami, zasadami, wartościami a. poglądami; anglikanizm, Kościół anglikański. Etym. - ?Xac. conformate 'upodabniać
• Znaczenie Korbacz Definicja krótkim trzonkiem i długim (plecionym) rzemieniem. Etym. - węg. korbács 'jw.' z osm.tur. kyrbacz 'jw
• Znaczenie Konga Definicja konga zobacz conga
• Znaczenie Kongres Definicja przedstawicieli edukacji, polityki a. dyplomacji; dwuizbowy parlament składający się z Izby Reprezentantów (Deputowanych) i Senatu w
• Znaczenie Koniczny Definicja stożek. Etym. - ?Xac. conus 'szyszka; szyszak; stożek' i gr. kōnikós 'stożkowaty' z kónos '(stożkowata) szyszka (pinii)'; por. maskony
• Znaczenie Konkatenacja Definicja wersów (a. strof i tak dalej), wiązanie poprzedniego z kolejnym poprzez powtórzenie jakiegoś wyrazu a. zespołu wyrazów. Etym. - późn.z
• Znaczenie Konklawe Definicja szczelnie zamkniętym miejscu (w kaplicy Sykstyńskiej) w celu obrania następcy zmarłego papieża. Etym. - ?Xac. conclāve '(pokój zamykany) na
• Znaczenie Konkubina Definicja kobieta żyjąca w konkubinacie, związku nie zalegalizowanym, pozamałżeńskim. Etym. - ?Xac. concubina 'konkubina' zobacz kom-; cubare, zobacz
• Znaczenie Konopeum Definicja tabernakulum, lekka zasłona jedwabna a. lniana, drapowana po bokach, zdobiona galonem a. frędzlą; por. draperia. Etym. - ?Xac. conopeum
• Znaczenie Konosament Definicja przewozowy, świadectwo ładunkowe, ceduła wodna. Etym. - nm. Konnossement 'jw.' z fr. connaissement 'jw.' od connaître, zobacz koneser
• Znaczenie Konskrypcja Definicja lista, lista. Etym. - ?Xac. conscriptio 'napisanie; lista' od conscribere 'pisać wspólnie; zaciągać do służby wojsk.'; zobacz kom
• Znaczenie Konwejer Definicja taśmowy, łańcuchowy i tym podobne) do transportu bliskiego, transporter. Etym. - z angielskiego: conveyor 'jw.' od convey 'przenosić
• Znaczenie Kugiel Definicja kugiel żydowskie ciasto świąteczne z klusek, ziemniaków a. chleba i rodzynków. Etym. - jid. dosł. 'kula; jw.' ze st.g.nm
• Znaczenie Kuguar Definicja kuguar zobacz puma. Etym. - fr. couguar 'jw.' z jęz. tupi susuarana 'jw
• Znaczenie Konstelacja Definicja konfiguracja, przypadek, stan rzeczy. Etym. - późn.z łaciny constellatio 'gwiazdozbiór'; zobacz kom-; ?Xac. stella 'gwiazda
• Znaczenie Konstypacja Definicja zaparcie stolca. Etym. - późn.z łaciny constipatio 'ścisłe spojenie' od ?Xac. constipare 'spajać; stłaczać'; con- zobacz kom-; stipare
• Znaczenie Konsubstancjacja Definicja twierdząca, Iż w eucharystii obecne są jednocześnie substancje ciała i krwi Chrystusa i substancje chleba i wina (termin popularnie i
• Znaczenie Konsygnacja Definicja wysłanych towarów; oddanie towaru w komis a. na sprzedaż. konsygnacyjny magazyn - skład towarów oddanych na przechowanie. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Konsyliarz Definicja lekarz; dawn. doradca; radca (jako tytuł). konsylium konferencja lekarzy w celu postawienia diagnozy i określenia terapii (kuracji). Etym
• Znaczenie Kontekst Definicja cytowanego gdzie indziej) wyrazu a. zwrotu. Etym. - ?Xac. contextus 'łączność; związek' z p.p. od contexere 'tkać; spajać'; zobacz kom
• Znaczenie Kontenans Definicja zachowaniu się, pewność siebie. Etym. - fr. contenance 'zawartość; rozległość; postawa, jw.' od contenir 'zawierać; powściągać' z ?Xac
• Znaczenie Konterfekt Definicja podobizna (zwł. z XVII i XVIII w.). Etym. - śrdw.z łaciny contrafactus p.p. od contrafacere 'naśladować; podrabiać'; zobacz kontra-; fakcja
• Znaczenie Kontrabanda Definicja jest przemycane. Etym. - wł. contrabbando (dosł. 'bezprawie); jw.'; zobacz kontra-; bando 'statut; obwieszczenie' z śrdw.z łaciny bandum
• Znaczenie Kontradmirał Definicja kontradmirał stopień wojsk. w marynarce woj. odpowiadający (w Polsce) stopniowi generała brygady. Etym. - zobacz kontr-; admiralicja
• Znaczenie Kontrafagot Definicja kontrafagot odmiana basowa fagotu. Etym. - zobacz kontra-; fagot
• Znaczenie Kontrahent Definicja umowę. Etym. - ?Xac. contrahens dpn. contrahentis p.pr. od contrahere 'ściągać; skupiać; skracać'; zobacz kom-; trakcja
• Znaczenie Konwekcja Definicja przemieszczające się masy cieczy a. gazu. Etym. - późn.z łaciny convectio 'gromadzenie' od convehere 'zwozić; gromadzić'; zobacz kom
• Znaczenie Koreks Definicja masy plast., ze szpulą wewnątrz do wywoływania filmów małoobrazkowych i fot. błon zwojowych. Etym. - Correx nazwa handl
• Znaczenie Kontrasygnata Definicja podpis, wymagany do ważności aktu w okolicy podpisu osoby głównej; zobacz kontramarka. kontrasygnować. Etym. - zobacz kontra-; ?Xac
• Znaczenie Kontrkultura Definicja mających poglądy inne niż powszechnie przyjęte i manifestujących je bądź strojem, zachowaniem się, mową, bądź twórczością artystyczną. Etym
• Znaczenie Kontuzja Definicja potłuczenie ciała a. narządów wewnętrznych w wyniku tępego urazu, połączone z uszkodzeniem tkanek. Etym. - ?Xac. contusio 'ściśnięcie; jw
• Znaczenie Kontynuacja Definicja kontynuować wykonywać, prowadzić, rozwijać co dalej, następnie. Etym. - ?Xac. continuatio 'złączenie; trwanie' od continuare 'łączyć; nie
• Znaczenie Konurbacja Definicja których zabudowa nie jest przestrzennie zespolona i której brak w zasadzie gł. ośrodka; por. aglomeracja. Etym. - zobacz kom-; ?Xac
• Znaczenie Konwentykiel Definicja zgromadzenie organizacji, stowarzyszenia (zazw. poufne, tajemne); dawn. zgromadzenie sekty relig. Etym. - nm. Konventikel 'sekretne
• Znaczenie Konwikt Definicja dla uczniów prowadzony poprzez szkołę (kolegium, szkołę przyklasztorną). Etym. - ?Xac. convictus 'współżycie; zażyłość; biesiada' od
• Znaczenie Konwisarstwo Definicja zajmującego się towarem i obróbką elementów z cyny; por. ludwisarstwo. Etym. - nm. Kannegiesser 'przest. jw.; domorosły polityk(ier
• Znaczenie Konwulsje Definicja spazmatyczne skurcze mięśni. konwulsyjny. Etym. - ?Xac. convulsio l.poj. 'wzruszenie; skurcz' z convulsus p.p. od convellere 'oderwać
• Znaczenie Kuros Definicja stojący posąg nagiego młodzieńca (o przeznaczeniu wotywnym a. kultowym); por. kore. Etym. - gr. ko(ú)ros 'chłopiec
• Znaczenie Kwintal Definicja Etym. - fr. quintal 'jw.' z arab. kintār 'sto jednostek masy' z późn.z łaciny centenarium '100 funtów' od ?Xac. centum 'sto
• Znaczenie Kopernicja Definicja gatunek brazylijski, zw. woskowcem a. palmą Carnauba, dostarcza wosku karnauba). Etym. - n.z łaciny Copernicia 'jw.' nazwana na cześć
• Znaczenie Kopersztych Definicja Etym. - nm. Kupferstich 'jw.'; Kupfer 'miedź' z późn.z łaciny cuprum 'jp.' od ?Xac. aes Cyprium dosł. 'metal cypryjski' z gr. Kýpros
• Znaczenie Kopfrechner Definicja obliczeń (a. rozwiązywać skomplikowane zadanie mat.) w pamięci. Etym. - nm. 'jw.'; Kopf 'głowa'; Rechner 'rachmistrz' od rechnen 'obliczać
• Znaczenie Kopiejka Definicja zdawkowa w Rosji od XVI w. Etym. - ros. 'jw.' od kop'jó 'kopia, lanca', z którą pierw. wyobrażony był car na monecie
• Znaczenie Korab Definicja korab dawn. a. poet. statek. Etym. - ?Xac. carabus, zobacz karawela
• Znaczenie Kordegarda Definicja straży pałacowej, odwach (zazw. w pobliżu gł. bramy). Etym. - fr. corps de garde 'odwach'; corps 'ciało; tułów; korpus' z ?Xac. corpus
• Znaczenie Kordelas Definicja kordelas nóż myśliwski. Etym. - wł. gwar. cortelas 'nóż' z coltello 'jp.' od ?Xac. cultellus 'nóż; nożyk' zdrobn. od culter 'nóż; lemiesz
• Znaczenie Korfball Definicja koszykówki, zademonstrowana po raz pierwszy w 1902 r. w Holandii, rozgrywana na boisku o wymiarach 90 x 40 m, pod gołym niebem, poprzez 2
• Znaczenie Kornak Definicja kornak dozorca słoni, prowadzący nimi w okresie jazdy, pracy i tym podobne; por. mahaut. Etym. - fr. cornac 'jw.' z (?) syng
• Znaczenie Korner Definicja korner przest. rzut rożny, róg (w piłce nożnej). Etym. - z angielskiego: corner 'kąt (pokoju); narożnik; jw.' z ?Xac. cornu zobacz kornet
• Znaczenie Korniszon Definicja marynowany, wykorzystywany jako bonus do potraw mięsnych. Etym. - fr. cornichon 'jw.; głuptas, dudek' od corne 'róg' z ?Xac. cornu, zobacz
• Znaczenie Koromysło Definicja koromysło ukr., przest. nosidło do wiader z wodą, odmiennie jarzemka, kluki, sądy
• Znaczenie Korowaj Definicja korowaj ukr., w dawn. Rosji i na Ukrainie - rodzaj placka (kołacza) weselnego a. świątecznego
• Znaczenie Kort Definicja splocie złożonym. 2. plac do gry w tenisa. Etym. - z angielskiego: 1. cord zobacz kord 1. 2. court 'dziedziniec; hala; boisko; jw. 2; dwór
• Znaczenie Kortezy Definicja kortezy nazwa parlamentu w Hiszpanii. Etym. - hiszp. i portug. cortes 'jw.' l.mn. od corte 'dwór' z ?Xac. cohors, zobacz kohorta
• Znaczenie Korund Definicja najtwardszy po diamencie, mętny, szary (k. zwykły), przezroczysty, czerwony (rubin) a. niebieski (szafir). Etym. - tamil. kuruntam 'rubin
• Znaczenie Kubryk Definicja kubryk zbiorowe pomieszczenie mieszkalne załogi na statku. Etym. - nm. Kuhbrücke dosł. 'krowi most.; jw.' z hol. koebrug 'jp
• Znaczenie Korydon Definicja Korydon sielankowy pasterz, idylliczny wieśniak; zdurniały z miłości młodzieniec. Etym. - z Wergiliusza (Ekloga 7); także u Terencjusza
• Znaczenie Koszer Definicja konsumpcji) odpowiednio z żyd. przepisami relig.; por. trefny. Etym. - jid. koszer 'rytualnie czysty' z hebr. kāszēr 'właściwy, odpowiedni
• Znaczenie Koteria Definicja koteria klika, ekskluzywna ekipa osób popierających się nawzajem. koteryjność klikowość. Etym. - fr. coterie 'koteria
• Znaczenie Kotylion Definicja której tancerze noszą ozdobne oznaki, inne dla każdej pary; oznaka, "order" (maskotka, wstążka, bukiecik) przypinany tańczącym
• Znaczenie Krach Definicja załamanie się ekonomiczne, katastrofa gospodarcza; przen. klęska (planów życiowych, idei i tym podobne). Etym. - nm. 'trzask, łoskot; krach
• Znaczenie Krajer Definicja handl. stosowany na Bałtyku w XV-XVI w. 2. trójmasztowy towarowy żaglowiec lugier stosowany na Bałtyku w XIX w. Etym. - 1. nm. Kreier. 2
• Znaczenie Krakauer Definicja krakauer żart., iron. mieszkaniec Krakowa. Etym. - nm. 'jw.' od Krakau 'Kraków
• Znaczenie Kraken Definicja kraken norw., mityczny potwór morski olbrzymich rozmiarów, którego jakoby widuje się niekiedy u wybrzeży Norwegii
• Znaczenie Kranio Definicja KRANIO- w złożeniach: czaszka; czaszko-. Etym. - gr. kranion 'czaszka'; por. migrena
• Znaczenie Kraton Definicja w miarę stała i sztywna część skorupy ziemskiej, znajdująca się zazw. w kontynentalnym interiorze. Etym. - gr. odmiana od krátos 'siła
• Znaczenie Kreda Definicja Tabl. 7; biała skała osadowa wapienna z licznymi szczątkami skorupek organizmów morskich. Etym. - nm. Kreide 'jw.' z ?Xac. creta 'kreda
• Znaczenie Kreml Definicja feudalizmu centrum adm. i targowe miast dawnej Rusi, zachowany w wielu miastach, między innymi w Moskwie (Kreml); por. alkazar
• Znaczenie Krenelaż Definicja krenelaż zobacz blanki. Etym. - fr. crénelage 'karbowanie, ząbkowanie' ze st.fr. crener 'nacinać, karbować
• Znaczenie Krenologia Definicja krenologia gałąź hydrogeologii, edukacja o źródłach wód. Etym. - gr. krēnē 'źródło' (por. Pegaz; Hipokrene); zobacz -log(ia
• Znaczenie Krescent Definicja kolejny wers jest o sylabę dłuższy od poprzedniego (odwrotność dekrescenta). Etym. - ?Xac. (versus) crescentus 'jw.' od crescere, zobacz
• Znaczenie Kurczatow Definicja sztuczny, transuranowiec. Etym. - ku czci radzieckiego fizyka Igora W. Kurczatowa (1903-60); otrzymany w 1965 w Dubnej
• Znaczenie Kripo Definicja kripo niemiecka policja kryminalna. Etym. - skrót od nm. Kri(minal)po(lizei) 'policja kryminalna
• Znaczenie Kristiania Definicja kristiania zobacz krystiania
• Znaczenie Kriuki Definicja kriuki ros., znaki neumatyczne stosowane do zapisu śpiewów liturgicznych cerkwi prawosławnej (známiennyj rozspiéw) w XIII-XVII w
• Znaczenie Kronprinc Definicja Prus a. cesarza nm. Etym. - nm. Kronprinz 'następca tronu'; Krone 'korona' zobacz korona; Prinz 'książę' z ?Xac. princeps 'pierwsza osoba
• Znaczenie Kror Definicja kror dziesięć mln; 10 mln rupii. Etym. - hindi karor 'jw
• Znaczenie Durak Krugom Definicja Etym. - ros. dosł. 'niemądry dookoła; jw.'; krugóm 'dookoła' od krug 'koło; krąg'; durák 'dureń; głupiec' od dur 'swawola; głupstwa
• Znaczenie Krup Definicja krup med. dławiec, błonica krtani. Etym. - z angielskiego: croup 'jw
• Znaczenie Krupon Definicja wołu a. krowy, po odcięciu części pokrywających łeb, brzuch, nogi i ogon. Etym. - fr. croupon 'jw.' od croupe 'kłąb, zad (zwierzęcia
• Znaczenie Krypa Definicja płaskodenna łódź rzeczna w kształcie wydłużonego prostokąta, niekiedy, zwł. w sporych jednostkach, z pomieszczeniem mieszkalnym na rufie
• Znaczenie Kryspinady Definicja kryspinady prezenty na cudzy wydatek. Etym. - od św. Kryspina, który szył darmo ubogim buty ze skóry nie będącej jego własnością
• Znaczenie Krystiania Definicja narciarskich realizowanych dla zatrzymania się a. zmiany kierunku jazdy. Etym. - od dawnej nazwy stolicy Norwegii: Christiania (do 1624 i
• Znaczenie Kryza Definicja kryza mech. przepływomierz (a. regulator przepływu) w formie płytki z otworem umieszczonej w przewodzie rurowym. Etym. - zobacz kreza
• Znaczenie Ksant Definicja KSANT(O)- w złożeniach: żółty. Etym. - gr. ksanthós 'żółty
• Znaczenie Ksantypa Definicja kłótnica, jędza, wiedźma. Etym. - gr. Ksanthíppē, imię żony Sokratesa; jej sława jako sekutnicy (por. Ksenofont, Symposium, 2, 10) była
• Znaczenie Ksoana Definicja świątyniach gr., wizerunki bogów wykonane z belek drewnianych i odziane w szaty. Etym. - gr. l.mn. od ksóanon 'jw
• Znaczenie Ksografia Definicja ksografia fotografia trójwymiarowa i kolorowa. Etym. - fr. xographie '(1964) jw.' na wzór xérographie, zobacz kserografia
• Znaczenie kto nie rabotajet tot nie jest Definicja kto nie pracuje, ten nie je; por. quis non vult operari... Etym. - jedna z zasad pierwszej konstytucji radzieckiej 4-10 VII 1918 r
• Znaczenie Kuacza Definicja kuacza waluta Zambii i Malawi, wprowadzona w 1969; równa stu tambola (nguî
• Znaczenie Hua Kuan Definicja kuan hua mandaryn. Etym. - chiń. (pekiń.); kuan 'urzędnik'; hua 'mowa, język
• Znaczenie Kuff Definicja kuff zobacz guffa (żaglowiec
• Znaczenie Kufi Definicja charakteryzujący się liniami i kątami prostymi, zwł. alfabet stosowany w Al Kufa w Mezopotamii w kosztownych wydaniach Koranu
• Znaczenie Kukania Definicja pasibrzuchów, w folklorze pol. zwana niekiedy Krzeczelowem a. Państwem Jęczmiennym; por. pays de Cocagne, Schlaraffenland. Etym. - wł
• Znaczenie Kukri Definicja kukri hindi, wygięty, krótki, o szerokiej klindze miecz Gurkhów (środkowy Nepal
• Znaczenie Kulebiak Definicja kulebiak spory pieczony pieróg z farszem mięsnym, rybnym, z ryżem, grzybami a. kapustą. Etym. - ros. kulebiaka
• Znaczenie Kulinarny Definicja kulinarny kucharski, w odniesieniu gotowania, przyrządzania potraw; gastronomiczny. Etym. - ?Xac. culinarius 'kuchenny' od culina 'kuchnia
• Znaczenie Kulomb Definicja kulomb (C) jednostka ilości elektryczności (ładunku, naboju elektr.). Etym. - od nazwiska fizyka fr.: Charles Coulomb (1736-1806
• Znaczenie Kuluary Definicja parlamentu, zjazdu, konferencji, sądu i tak dalej), gdzie odbywać się mogą nieoficjalne spotkania, zakulisowe pertraktacje, zamiany
• Znaczenie Kumite Definicja walka treningowa a. pokaz karate, ćwiczenie podobne do sparingu w boksie, z tym jednak zastrzeżeniem, Iż przy pozorowanych atakach nie
• Znaczenie Kumkwat Definicja kumkwat bot. kinkan, fortunella. Etym. - chiń. (kantoński) kam kwat; kam 'złoto'; kwat 'pomarańcza
• Znaczenie Kummel Definicja kümmel kminkówka, bezbarwny likier aromatyczny, przyprawiany gł. kminkiem. Etym. - nm. 'kminek
• Znaczenie Kumulacja Definicja sumowanie się (dawek leków a. trucizn w organizmie); skupianie się. Etym. - ?Xac. cumulare 'gromadzić' od cumulus 'kupa, gromada'; por
• Znaczenie Kuneiformiczne Definicja kuneiformiczne (pismo) klinowe. Etym. - fr. cunéiforme z ?Xac. cuneus 'klin'; zobacz forma
• Znaczenie Kupido Definicja utożsamiony z gr. Erosem, przedstawiany jako nagi chłopczyk z łukiem i strzałami; Amor. Etym. - ?Xac. Cupido dpn. Cupidinis 'jw.' od cupido
• Znaczenie Kuplerstwo Definicja nierządu z chęci zysku; rajfurstwo. Etym. - nm. Kuppler(in) 'rajfur(ka), stręczyciel(ka) nierządu' od kuppeln 'sprzęgać; stręczyć' z Koppel
• Znaczenie Kurdesz Definicja XVIII w.; słowo z refrenu tej piosenki; dawn. kompan, dobry towarzysz. Etym. - osm.tur. kar(yn)dasz 'bliźniak; brat; towarzysz'; dosł
• Znaczenie Kurenda Definicja przesyłany obiegiem do osób zainteresowanych. Etym. - n.z łaciny currenda(rius) 'obiegający' z ?Xac. currere zobacz kurs
• Znaczenie Kurfirst Definicja kurfirst hist. elektor, książę dawn. Rzeszy Niemieckiej. Etym. - nm. Kurfürst 'jw.'; Kür 'wybór'; Fürst 'książę
• Znaczenie Kurier Definicja dyplomatyczny) wysłannik rządowy służby zagranicznej, przewożący pocztę (kurierską); nazwa gazety; przest. pociąg pospieszny; dawn
• Znaczenie Kuromaku Definicja ustosunkowany, zwł. działający za kulisami, szara eminencja. Etym. - jap. dosł. 'czarna zasłona', termin wzięty z teatru kabuki, w
• Znaczenie Kurtaż Definicja pośrednictwo przy kupnie a. sprzedaży, zwł. na giełdzie. Etym. - fr. courtage 'akwizycja; jw.' od courtier 'pośrednik; akwizytor' z courre
• Znaczenie Kurułtaj Definicja książąt mongolskich dla odbycia narad polit., obioru władcy i tym podobne Etym. - mong. 'zjazd; kongres; narada
• Znaczenie Kuszetka Definicja przysposobiony do użytku sypialnego, mający w przedziałach po 4 miejsca leżące, z pościelą; dawn. kanapka, sofka, kozetka. Etym. - fr
• Znaczenie Kuwada Definicja niecywilizowanych ludów, wg którego mąż rodzącej kobiety kładzie się na posłanie, krzykami i ruchami naśladuje jej zachowanie się, a potem
• Znaczenie Kuweta Definicja naczynie do mokrej obróbki materiałów fot. Etym. - fr. cuvette 'miednica; przykrywka' od cuve 'kadź; kufa; fasa' z ?Xac. cupa 'kufa
• Znaczenie Kwargiel Definicja z solonego twarogu z kminkiem, zw. także ołomunieckim, od miasta Ołomuniec, w państwie płn.morawskim (w śr. Czechosłowacji), ośrodku
• Znaczenie Patriotizm Kwasnoj Definicja patriotyzm kwasowy'); iron. zaślepiony, tępy szowinizm, wychwalający przestarzałe a. nieistotne formy życia w państwie (na przykład kwas
• Znaczenie Kwasziorkor Definicja niemowląt i dzieci, rozpowszechniona w wielu państwach Afryki, Azji i Ameryki ?Xac., będąca skutkiem niedoboru białka, powodująca
• Znaczenie Kwef Definicja przybranie głowy wdów i matron (XVI-XVIII w.). Etym. - fr. coiffe 'czepek; podszewka (kapelusza, czapki
• Znaczenie Kwilaja Definicja kwilaja bot. mydłokrzew, mydłoka. Etym. - n.z łaciny quillaja 'jw.' z amer.hiszp. quillai, quillay 'jw
• Znaczenie Kwinkunks Definicja kwinkunks zobacz quincunx
• Znaczenie Kwinta Definicja pomiędzy dwoma dźwiękami, z których wyższy notowany jest na 5. miejscu w relacji do niższego (por. prima); najcieńsza struna skrzypiec; w
• Znaczenie Kwirynał Definicja Rzymu; pałac Kwirynalski, siedziba prezydenta Włoch; przen. rząd włoski (zwł. w odróżnieniu do Watykanu). Etym. - ?Xac. (collis
• Znaczenie Kwiryta Definicja kwiryta pełnoprawny obywatel staroż. Rzymu: por. gens togata. Etym. - ?Xac. Quiris dpn. Quiritis 'jw
• Znaczenie Kwiz Definicja kwiz zobacz quiz
• Znaczenie Kwodlibet Definicja kwodlibet zobacz quodlibet
• Znaczenie Kyliks Definicja kyliks gr., starogrecka płaska czara na wysmukłej nóżce, z dwoma wygiętymi uchwytami, do picia wina
• Znaczenie Kynologia Definicja kynologia edukacja o psie, jego hodowli i tresurze. Etym. - gr. kýon dpn. kynós 'pies'; zobacz -logia; -log
• Znaczenie Kyszłak Definicja kyszłak wieś w Azji Środkowej (zwł. w Uzbekistanie, Tadżykistanie, Turkmenii). Etym. - tur. 'zimowisko; jw
• Znaczenie Katharsis Definicja rozładowanie uczuć, wzruszeń (jak na przykład litość i strach) pod wpływem sztuki, zwł. tragedii scenicznej; zobacz katartyczny. Etym. - gr
• Znaczenie Kooptacja Definicja kolegialnego nowymi członkami w drodze uchwały tegoż organu (bez zwracania się do wyborców). Etym. - ?Xac. cooptatio 'jw.' od cooptare
• Znaczenie Kissa Definicja Bliskiego i Środkowego Wschodu w formie poematu heroiczno-historycznego, przygodowego a. miłosnego, zbliżonej w charakterze do dastana
• Znaczenie Kortyzon Definicja poprzez korę nadnerczy, oddziaływającą na całokształt przemiany materii, od 1946 r. otrzymywany również syntetycznie. Etym. - n.z łaciny
• Znaczenie Kser Definicja suche środowisko; wytwarzany na sucho. kserografia techn. sucha, elektrostatyczna sposób otrzymywania kopii dokumentów, rysunków i tak
• Znaczenie Konwokacja Definicja zwł. sejmu; sejm przed elekcją (w okresie bezkrólewia) zwołany poprzez prymasa, sejm konwokacyjny. Etym. - ?Xac. convocario 'zwołanie' od
• Znaczenie Kario Definicja KARIO- w złożeniach: cytol. jądro komórki. Etym. - gr. káryon '(jądro) orzech(a
• Znaczenie Koalescencja Definicja cieczy w większe krople. koalicyjny sojuszniczy, aliancki; przychodnia, rząd złożony z przedstawicieli sprzymierzonych stronnictw; pas k
• Znaczenie Krucyfer Definicja krucyfer osoba niosąca krzyż na procesji. Etym. - późn.z łaciny crucifer 'jw.'; crux, zobacz krucjata; zobacz -fer
• Znaczenie Kliros Definicja kliros ros., archit. cerk. chór; podium po obu stronach ołtarza dla chóru cerkiewnego
• Znaczenie Kontuar Definicja kontuar przest. lada sklepowa, bufet. Etym. - fr. comptoir 'kantor(ek), lada; filia' od compter 'liczyć' z ?Xac. computare, zobacz komput
• Znaczenie Kaszetować Definicja panoramiczny do wyświetlania na normalnych ekranach a. w TV. Etym. - fr. cacheter 'pieczętować (lakiem)' od cachet 'pieczęć; znaczek
• Znaczenie Kristallnacht Definicja Kristallnacht nm., noc kryształowa. Etym. - nazwa antyżydowskiej akcji pogromowej w Niemczech hitlerowskich, w nocy z 9 na 10 XI 1938 r
• Znaczenie Kremacja Definicja budynek poświęcony do spalania zwłok ludzkich. Etym. - n.z łaciny crematorium 'jw.' i ?Xac. crematio 'spalanie' od cremare 'spalać (zwł
• Znaczenie Kip Definicja kip syjam., waluta Laosu (= 100 at) od 1955 r
• Znaczenie Kamizardzi Definicja fr. z Sewennów (Langwedocja w płd. Francji), uczestnikom stworzenia 1702-05 przeciw wojskom Ludwika XIV po odwołaniu w r. 1685 Edyktu
• Znaczenie Koto Definicja koto jap., długa cytra o 13 jedwabnych strunach, narodowy jap. instrument muz
• Znaczenie Kleiner Mann was nun Definicja szary człowieku? (tł. Marii Wisłowskiej). Etym. - tytuł powieści (1932 r.) pisarza nm. Hansa Fallady (1893-1947
• Znaczenie Kapuza Definicja przest. kaptur. Etym. - nm. Kapuze 'jw.' ze śrdw.z łaciny caputium 'kaptur mnisi' od późn.z łaciny cappa, zobacz kapucyn
• Znaczenie Karuna Definicja współczucie', jedna z czterech wzniosłych cnót buddyzmu; inne to: czułe przywiązanie (sanskr. maitrī, pāli metta), radosne współczucie
• Znaczenie Kantyna Definicja sprzedaży artykułów pierwszej potrzeby jednostce wojskowej, robotnikom budowy, zakładu pracy i tym podobne Etym. - fr. cantine 'garkuchnia
• Znaczenie Kontrakcja Definicja 2. jęz. ściągnięcie dwóch sąsiadujących z sobą samogłosek w jedną (por. synkopa); geol. kurczenie się Ziemi pod wpływem stygnięcia; fiz
• Znaczenie Kleterki Definicja wysokogórskiej. Kletten Prinzip nm., dosł. 'zasada rzepu', sposób kontroli tłumu zgromadzonego na skutek wydarzeń rozbudzających emocje
• Znaczenie Klimaks Definicja szczytowy, gradacji, wywodu o rosnącej sile przekonywania a. napięcia akcji dramatycznej; por. antyklimaks. klimakterium przekwitanie
• Znaczenie Kloaka Definicja odchodów; ustęp; anat. stek, końcowy odcinek jelita nie wszystkich zwierząt, do którego uchodzą przewody moczowe i rozrodcze. Etym. - ?Xac
• Znaczenie Klon Definicja identycznych cechach dziedzicznych, powstałe z rozmnażania wegetatywnego (na przykład poprzez podział, pączkowanie), klonalnego. Etym
• Znaczenie Knecht Definicja cudzoziemskiego, zwł. nm.; żegl. poler, pachoł(ek), pal, słupek na nabrzeżu a. pokładzie statku, wykorzystywany do zamocowywania
• Znaczenie Knaga Definicja do masztu, pokładu a. nadburcia, wykorzystywany do obkładania (umocowywania) lin; żegl. siodełko, listwa wzdłuż burty, pomiędzy dulkami
• Znaczenie Knittelvers Definicja wiersz częstochowski, lichy, nieudolny, prymitywny. Etym. - nm. 'jw.'; Knüttel 'kij sękaty, pałka' od Knoten 'węzeł; guz; bot. kolanko
• Znaczenie Knowhow Definicja zdolność dokonania (wykonania) czegoś gładko i sprawnie; biegłość, kompetencja, kupione poprzez (długą) praktykę. Etym. - z angielskiego
• Znaczenie Kalandar Definicja kalandar pers., islamski zakon suficki wędrownych derwiszów żebrzących
• Znaczenie Kobalt Definicja metal, składnik stali szlachetnych. Etym. - nm. Kobalt 'jw.' od śr.g.nm. kobalz zobacz kobold; dawni górnicy nadawali pogardliwe nazwy
• Znaczenie Kanossa Definicja Kanossa zobacz Canossa
• Znaczenie Kapati Definicja kapati zobacz chapati
• Znaczenie Kohinor Definicja za idealną w swoim rodzaju; coś niezmiernie cennego; ogromny i kosztowny diament. Etym. - z angielskiego: 'nazwa słynnego diamentu
• Znaczenie Kobra Definicja jadowitych wężów występujących w Azji i Afryce. Etym. - port. cobra (de capelo) dosł. '(zakapturzony) wąż; jw.'; cobra 'wąż; żmija' z ?Xac
• Znaczenie Kohabitacja Definicja kobietą tak jak w małżeństwie, zazw. jednak bez legalnego ślubu; relacja płciowy. Etym. - późn.z łaciny cohabitare 'współmieszkać'; zobacz
• Znaczenie Koherencja Definicja zgodność (myśli, sądów; częstotliwości i długości fal). Etym. - ?Xac. cohaerentia 'związek; styczność' od cohaerēre 'stykać się, spajać
• Znaczenie Kaplerz Definicja kaplerz naszyjnik, kołnierz zbroi śrdw.; ryngraf. Etym. - śrdw.z łaciny scapularius, zobacz szkaplerz
• Znaczenie Kasata Definicja kasata zobacz cassata
• Znaczenie Kemange Definicja kemange zobacz kamandża
• Znaczenie Kalam Definicja kalām arab., dosł. 'wyraz, mowa', islamska teologia scholastyczna; por. mutakallimūna, szaria
• Znaczenie Kipf Definicja Kipf(el), Kipfl nm., wiedeński rogalik (rożek
• Znaczenie Knesset Definicja Knesset hebr., jednoizbowy parlament Izraela
• Znaczenie Kogai Definicja kogai jap., zanieczyszczenie środowiska
• Znaczenie Koine Definicja się w mowie i w piśmie mówiąca po grecku ludność wsch. części basenu śródziemnomorskiego w momencie hellenistycznym i rzymskim; dialekt a
• Znaczenie Kokila Definicja do wykonywania odlewów. kokilka mała kokila; małe naczynie w kształcie otwartej muszli, gdzie się zapieka i podaje do stołu przystawki
• Znaczenie Nidre Kol Definicja zobowiązania', pierwsze wyrazy i nazwa modlitwy śpiewanej w żyd. synagogach najpierw liturgii w wigilię Sądnego Dnia (zobacz Jom Kippur
• Znaczenie Kolo Definicja kolo zobacz choro
• Znaczenie Komprymować Definicja komprymować zobacz kompresja
• Znaczenie Kontrować Definicja kontrować zobacz kontra
• Znaczenie Kolagen Definicja biało z gatunku skleroproteidów, nierozpuszczalna w wodzie proteina włóknista, gł. składnik włókien tkanki łącznej, z której zbudowane są
• Znaczenie Kolodium Definicja kolodionowej w mieszaninie spirytusu z eterem, bezbarwna ciecz o konsystencji syropu, stosowana przy produkcji lakierów i w chemigrafii
• Znaczenie Kolokacja Definicja podzielona na części należące do różnych właścicieli. Etym. - ?Xac. collocatio 'umieszczenie' od collocare 'uporządkować; rozmieścić'; col
• Znaczenie Kolonel Definicja czcionki (7 punktów). Etym. - nm. 'jw.' z fr. colonel 'pułkownik' ze st.wł. colonello 'kolumna wojska; pułkownik' zdrobn. od colonna
• Znaczenie Kolportować Definicja książki, czasopisma pośród odbiorców, prenumeratorów); rozpowszechniać (pogłoski, informacje, plotki); zajmować się kolportażem, spełniać
• Znaczenie Koma Definicja stan głębokiej straty przytomności i braku reakcji na bodźce zewn., powodowany poprzez dolegliwości (jak cukrzyca, mocznica), urazy
• Znaczenie Spółka Komandytowa Definicja gdzie część wspólników (komandytariusze) odpowiada za spółkę tylko swoim wkładem kapitałowym. Etym. - fr. commandite 'wkład
• Znaczenie Komasacja Definicja chłopskich, drogą zamiany rozrzuconych działek). komasować. Etym. - śrdw.z łaciny commassare 'scalać'; zobacz kom-; ?Xac. massa 'masa
• Znaczenie Kombi Definicja bagażnika, z przedłużonym nadwoziem i dodatkowymi drzwiczkami tylnymi (z angielskiego: station wagon a. beach wagon). Etym. - zobacz kombi
• Znaczenie Komercjalizacja Definicja zasadach komercjalnych, komercyjnych, handlowych, kupieckich. komers przest. bankiet, uczta, bibka, zgromadzenie (zwł. korporacji
• Znaczenie Komfort Definicja zapewniający wygodę i odpowiadający w pełni wymaganiom estetyki; por. luksus. Etym. - z angielskiego: comfort 'wygoda; pociecha; osłoda' ze
• Znaczenie Komintern Definicja międzynarodowa organizacja partii komunistycznych (1919-1943), tak zwany III. Międzynarodówka. Etym. - ros. skrót od: Kom(munistíczeskij
• Znaczenie Kamorra Definicja kamorra zobacz camorra
• Znaczenie Kannusi Definicja kannusi zobacz sinsioku
• Znaczenie Kantata Definicja ewent. chór i orkiestrę, złożony zazwyczaj z kilku oddzielnych części (XVII-XVIII w.; XX w.). Etym. - wł. (musica) cantata '(muzyka
• Znaczenie Karakal Definicja afroazjatycki kot pustynno-stepowych obszarów podgórskich. Etym. - fr. caracal z hiszp., od tur. kara kālāk 'czarne ucho
• Znaczenie Karibe Definicja karibe zool. pirania. Etym. - amer.hiszp. 'jw.' z hiszp. 'Karaib; ludożerca' z araw. (XV w.) caríb 'jp
• Znaczenie Kasja Definicja kasja bot. strączyniec. Etym. - ?Xac. cassia, casia 'jw.' z gr. kassía, kasía, 'jp
• Znaczenie Kalander Definicja walców, wykorzystywana do gładzenia, wyciskania, tłoczenia, satynowania papieru, tektury, skóry, tkanin i tym podobne; prasa do tłoczenia
• Znaczenie Kombatant Definicja aktywny udział w walce; towarzysz broni. Etym. - fr. combattant 'bojownik' z p.pr. od combattre '(z)walczyć'; zobacz kom-; battuere, zobacz
• Znaczenie Kompars Definicja figurant; w parze komików, klaunów - aktor towarzyszący, dający odzywki na sprawy głównego komika. Etym. - fr. comparse 'statyst(k)a
• Znaczenie Kompas Definicja kompas zobacz busola. Etym. - wł. compasso 'cyrkiel; jp.'; zobacz kom-; passus
• Znaczenie Kompluwium Definicja kompluwium zobacz atrium. Etym. - ?Xac. compluvium 'jw.' od compluere 'płynąć wspólnie'; zobacz kom-; pluere 'padać (o deszczu
• Znaczenie Kakotopia Definicja zorganizowane i zaplanowane, nieładne i przykre miejsce, uciążliwe i niemiłe dla mieszkańców; por. dystopia. Etym. - gr. kakós, zobacz
• Znaczenie Kadryl Definicja XIX w., odmiana kontredansa, realizowany poprzez ekipy złożone z 2 par, kończony zazw. galopem. Etym. - fr. quadrille 'oddział jazdy; jw
• Znaczenie Kondom Definicja angielskiego: od nazwiska rzekomego wynalazcy, dr. Condoma a. Contona, lekarza z angielskiego: z XVIII w
• Znaczenie Kadet Definicja w nie wszystkich państwach - aspirant oficerski. 2. hist. członek ros. burżuazyjnego stronnictwa liberalnego konstytucyjnych demokratów
• Znaczenie Liebe Und Kabale Definicja Etym. - tytuł "tragedii mieszczańskiej" (wyst. 1784 r.; pol. 1818 pt. Podstęp i miłość) Fr. Schillera
• Znaczenie Kabała Definicja podobne), wróżba, podręcznik zawierająca wróżby (por. pasjans); wpaść, wpakować się w kabałę - kłopoty, tarapaty; śrdw. żyd. teozofia
• Znaczenie Wiersz Katalektyczny Definicja sylabotoniczny, skrócony od końca o jedną a. 2 sylaby. Etym. - gr. katalēktikós 'niekompletny' od katalēgein 'porzucać (pracę)'; zobacz kat
• Znaczenie Kablogram Definicja podmorskim. Etym. - z angielskiego: cablegram 'jw.'; cable 'lina; kabel; jw.; kabel morski (z angielskiego: = 185,2 m; amer. = 219 m)' ze
• Znaczenie Kabriolet Definicja powozik konny dwukołowy o podwyższonym siedzeniu, zazw. ze składaną budą (XIX w.). Etym. - fr. cabriolet 'jw.' od cabrioler 'podskakiwać' z
• Znaczenie Wina Kachetyjskie Definicja hodowanych w winnicach u podnóża gór Kachetyjskich (odgałęzienia Wielkiego Kaukazu) w Gruzji. Etym. - od nazwy Kachetii, hist. prowincji we
• Znaczenie Kaduceusz Definicja heroldów, posłów; jej konwencjonalne wyobrażenie: kij opleciony parą wężów, zwieńczonych parą skrzydełek; wg mit. gr. laska poselska
• Znaczenie Kagulard Definicja szowinistycznej fr. organizacji terrorystycznej, tak zwany Tajnego Komitetu Akcji Rewolucyjnej (fr. Comité Secret d'Action Révolutionnaire
• Znaczenie Kaid Definicja dowódca wojsk., zwierzchnik okręgu, ekipy wsi; gubernator, naczelnik (w państwach Maghrebu). Etym. - arab. gā'id 'przewodni; wódz naczelny
• Znaczenie Kairos Definicja decyzyjny okres, ulotna chwila nadająca się do rozstrzygającego działania. Etym. - gr. 'możliwość; stosowność; czas
• Znaczenie Kalatos Definicja wąski u dołu, rozszerzający się ku górze (noszony na głowie), w sztuce egip. i gr. - znak płodności, owocowania; głowica na głowie
• Znaczenie Kalichloricum Definicja potasowy, związek chem. wybuchający w obecności siarki pod wpływem uderzenia a. tarcia. Etym. - arab. kali 'potaż', Zobacz Tabl. 1 (potas
• Znaczenie Kaliforn Definicja otrzymany sztucznie; zobacz aktynowce. Etym. - od stanu Kalifornia, USA; pierwiastek odkryli uczeni Uniwersytetu Kalifornijskiego w
• Znaczenie Kalikstyni Definicja Xac. calix 'kielich'; gdyż między innymi domagali się komunii także pod postacią wina i używali kielicha jako emblematu
• Znaczenie Kalor Definicja kaloryczność wartość kaloryczna, wyrażana w kaloriach. kaloryfer grzejnik, radiator centralnego ogrzewania. kaloria jednostka ilości ciepła
• Znaczenie Kalwaria Definicja cykl przedstawiających je obrazów a. rzeźb; miejsce (zazw. ogród na wzgórzu), gdzie je rozmieszczono. kalwaryjski (dziad) ubogi, chodzący
• Znaczenie Kałan Definicja kałan ros., zool. wydra morska
• Znaczenie Kamandża Definicja instrument muz. strunowy smyczkowy, jeden z w najwyższym stopniu rozpowszechnionych na Wschodzie, zwł. w muzyce arab. i irań., w Turcji
• Znaczenie Kambuz Definicja kambuz(a) kuchnia okrętowa. Etym. - nm. Kambüse, Kombüse 'jw
• Znaczenie Kameduła Definicja kontemplacyjnego, gdzie obowiązuje mieszkanie w eremach, milczenie i posty, zał. w r. 1012 poprzez św. Romualda z Rawenny. Etym. - od nazwy
• Znaczenie Kamerling Definicja dwóch kardynałów kurialnych; (k. św. Kościoła Rz.) stojący na czele skarbowej Kamery Apostolskiej, w okresie wakansu papieskiego
• Znaczenie Kardi Definicja czynność serca. kardiograf przyrząd kreślący kardiogramy, wykresy (krzywe) fal skurczu serca. kardiologia edukacja o czynnościach i
• Znaczenie Kaskada Definicja spadków wodnych; szereg, zespół progów, zapór regulacyjnych na rzece; spadający strumień wody, siklawa. Etym. - fr. cascade 'kaskada' z wł
• Znaczenie Kanasta Definicja amer.) 2- a. 4-osobowa, z dwiema pełnymi taliami i czterema jokerami. Etym. - hiszp. canasta 'kosz' z późn.z łaciny canisteilum, zdrobn. z
• Znaczenie Kancelista Definicja niższy urzędnik. Etym. - śrdw.z łaciny cancellista 'jw.' od ?Xac. cancelli 'kraty; kratki' zdrobn. od cancer 'kraty; szranki' z carcer
• Znaczenie Kanibal Definicja przen. okrutnik, zwyrodnialec, dzikus, człowiek krwiożerczy. kanibalizm ludożerstwo; pożeranie osobników własnego gatunku (u zwierząt
• Znaczenie Kanton Definicja w skład republiki związkowej; jednostka adm.-terytorialna we Francji i Belgii. kantonalny. Etym. - fr. canton 'gmina; część powiatu' ze st
• Znaczenie Kantyczki Definicja nabożne, zwł. kolędy i pastorałki; niedrogie książeczki rozpowszechniane na odpustach i jarmarkach zawierające zbiory tekstów pol. pieśni
• Znaczenie Kapa Definicja przybrana derka na konia; czerwona płachta stosowana do drażnienia byka poprzez kapeadorów na Corridzie; okap nad kominem w kuchni; Kośc
• Znaczenie Kapista Definicja Paryskiego", ekipy twórców plastyków, zawiązanej w 1923 r. w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w celu wspólnego wyjazdu do Paryża
• Znaczenie Kapitol Definicja rzymskich, centrum relig. i znak staroż. Rzymu; budynek parlamentu (Kongresu) USA w Waszyngtonie; budynek stanowego ciała ustawodawczego w
• Znaczenie Karoca Definicja bogato ozdobiony. karoseria nadwozie, pudło, obudowa samochodu, powozu; por. châssis. Etym. - fr. carrosserie 'przemysł powozowy
• Znaczenie Kaptur Definicja stożka; osłona, okap; w sokolnictwie - czapeczka, zasłona na głowę drapieżnych ptaków łowczych; w dawnej Polsce - konfederacja w okresach
• Znaczenie Karamazowszczina Definicja odpowiedzialności moralnej i krańcowy cynizm ("wszystko jest dozwolone"). Etym. - cechy światopoglądu i moralności kilku
• Znaczenie Karambol Definicja bilami (kulami) na stole bez łuz (otworów) w bandzie (krawędziach stołu); uderzenie bili w dwie pozostałe; przen. kolizja, zderzenie
• Znaczenie Karapaks Definicja okrywająca górę i boki głowotułowia; puklerz żółwi, jest to tarcza grzbietowa pancerza (w przeciwieństwie od plastrona, tarczy brzusznej
• Znaczenie Karatajewszczina Definicja się złu. Etym. - od nazwiska postaci powieści Lwa Tołstoja Wojna i pokój (1865-69) - Płatona Karatajewa, chłopa ros., którego pokora i
• Znaczenie Karawela Definicja niewielki statek z XV i XVI w., o szerokim dziobie, wysokiej, wąskiej rufie, 3-4 masztach (z nich 2-3 tylne - ożaglowane skośnie); mały
• Znaczenie Karencja Definicja wyczekiwania (na przykład od pierwszej składki ubezpieczeniowej do chwili uzyskania prawa do świadczeń; od wypisania się z klubu sport. do
• Znaczenie Kruchta Definicja kruchta przedsionek kościoła (staropolskie: babiniec). Etym. - ?Xac. crypta 'grota; kryta galeria; grób' z gr. kryptē zobacz krypt
• Znaczenie Karmazyn Definicja szkarłatny; cenna tkanina tejże barwy; przen. w dawnej Polsce - szlachcic starożytnego rodu (od żupana karmazynowego, szkarłatnego
• Znaczenie Karmelita Definicja dzielącego się na 3 niezależne gałęzie: karmelitów bosych, trzewiczkowych i tercjarzy. Etym. - od nazwy góry Karmel (hebr. Kerem-el dosł
• Znaczenie Karota Definicja zbieranie, wyłudzanie datków, naciąganie, na przykład przy kweście. karoteny żółtoczerwone barwniki węglowodorowe (roślinne i zwierzęce
• Znaczenie Karpologia Definicja karpologia bot. edukacja o owocach roślin. Etym. - gr. karpós 'owoc'; zobacz -log; log-; por. partenokarpia
• Znaczenie Kart Definicja małych samochodów jednoosobowych o uproszczonej konstrukcji, bez nadwozia, na małych kołach; zobacz go-cart. karting sport. wyścigi kartów
• Znaczenie Kartusz Definicja kształcie ozdobnej karty z zawiniętymi brzegami; ozdobne obramienie tarczy herbowej, tablicy inskrypcyjnej, płaskorzeźby, malowidła
• Znaczenie Kasak Definicja wykładana bluzka damska, wkładana poprzez głowę a. zapinana na plecach, modna w latach 1933-38; jedwabna kurtka dżokeja; kurtka bez rękawów
• Znaczenie Kaseta Definicja ze sztucznego tworzywa zawierające fabrycznie nagrany na taśmę magnetofonową utwór muz., lit. i tym podobne, do odtwarzania na kasetofonach
• Znaczenie Kataklizm Definicja na przykład powódź, potop, trzęsienie ziemi); klęska społ., niszczący przewrót. Etym. - gr. kataklysmós 'powódź, potop' od kataklýdzein
• Znaczenie Polluks I Kastor Definicja przyjaciele (por. Damon i Fintiasz; fidus Achates; Orestes i Pylades). Etym. - ?Xac. Castor, Pollux z gr. Kástōr, Polydeukēs, Dioskurowie
• Znaczenie Kaszalot Definicja morski pod rząd waleni (wielorybów) uzębionych, dostarczający ambry i olbrotu (wosku); por. spermacet, delfin. Etym. - fr. cachalot 'jw.' z
• Znaczenie Katachreza Definicja zasadzie odległych skojarzeń, synestezji, której nie można brać dosłownie, ponieważ jest absurdalna (na przykład ząb czasu, ostre słówka
• Znaczenie Katana Definicja katana jap., jednosieczna szabla jap. o lekko wygiętej klindze, dłuższa z dwóch, jakie, zatknięte za pas, nosili samurajowie
• Znaczenie Katanka Definicja wierzchnie noszone w Polsce XVII i XVIII w., regularnie podbite futrem, z pętlicami i guzami; w XVIII w. kurtka żołnierzy obcego
• Znaczenie Katarynka Definicja instrument muz. wędrownych grajków do poł. XX w., uruchamiany dzięki korby, wynaleziony poprzez G. Barbariego z Modeny w 1. poł. XVIII w
• Znaczenie Kataster Definicja obiektów (gruntów; nieruchomości) z oszacowaniem ich wartości i wykazem dochodów, gł. dla celów podatkowych. katastralny (na przykład plan
• Znaczenie Katatymia Definicja dostosowywanie swoich recenzji, ocen, poglądów, sądów do subiektywnych przeżyć, uczuć, pragnień, co prowadzi do wiary w to, w co się chce
• Znaczenie Katedra Definicja stanowisko profesora na wyższej uczelni; dawn. podstawowa jednostka org.-dydaktyczna na wyższej uczelni, w określonej dyscyplinie; kościół
• Znaczenie Kibel Definicja więziennej; wiadro do wydobywania urobku na powierzchnię w kopalni węgla. Etym. - nm. Kübel 'kubeł, wiadro
• Znaczenie Kathedersozialismus Definicja akademickiej ekonomii polit. XIX w. o charakterze reformistycznym. Etym. - nm. 'jw.'; Katheder 'katedra' z gr. kathédra, zobacz katedra
• Znaczenie Katzenjammer Definicja nazajutrz) po przepiciu, kociokwik, kac, pochmiel, glątwa; przen. przykre otrzeźwienie, niesmak do siebie samego. Etym. - nm. 'jw.'; Katze
• Znaczenie Kauzalny Definicja czasownik - jęz. oznaczający powodowanie czynności a. stanu, ustalonych poprzez rdzeń tego czasownika, na przykład stawiać, sadzać (w
• Znaczenie Kawatyna Definicja muzyce dramatycznej XVIII i XIX w., prostsza i krótsza od arii; utwór instrumentalny o charakterze pieśni. Etym. - wł. cavatina 'aria o
• Znaczenie Kedgeree Definicja fasolą, soczewicą, jajami na twardo i zazw. rozdrobnioną na płatki gotowaną rybą (zwł. plamiaczem-łupkiem), w śmietanie na gorąco. Etym
• Znaczenie Klister Definicja klister uniwersalny smar do nart. Etym. - norw. 'smar
• Znaczenie Skala Kelvina Definicja temp. termodynamicznej o podziałce tej samej co w skali Celsjusza, ale o punkcie zerowym odpowiadającym -273,16°C. Etym. - od tytułu fizyka
• Znaczenie kennst du das Land wo die Zitronen bluhn Definicja blühn? nm., znasz-li ten państwo, gdzie cytryna dojrzewa? (tł. A. Mickiewicza). Etym. - start wiersza Goethego pt. Mignon (1783/4
• Znaczenie Terrier Blue Kerry Definicja terje] z angielskiego:, irlandzka rasa terierów średniej wielkości o długiej głowie i jedwabistej sierści w różnych odcieniach niebieskiego
• Znaczenie Ketchup Definicja korzeniami sos a. purée, którego gł. składnikiem są zazw. pomidory, a czasem inne artykuły żywnościowe, jak grzyby a. orzechy. Etym. - z
• Znaczenie Keyboards Definicja jazzowej i rockowej - ogólna nazwa elektrycznych i elektronicznych instrumentów klawiszowych, gdzie dźwięk emituje się poprzez głośniki
• Znaczenie Khidmatgar Definicja khidmatgār w Indiach - kelner. Etym. - hindi z arab. khidmah 'obsługa' + pers. -gār przyrostek oznaczający 'posiadanie; pośrednictwo
• Znaczenie Kiermasz Definicja festyn, odpust z okoliczności rocznicy poświęcenia kościoła, (dzień) targ(owy), jarmark; wystawa jakichś artykułów (na przykład książek
• Znaczenie Kina Definicja kina waluta papuaskiej Nowej Gwinei (niepodległej od 1975
• Znaczenie Kindżał Definicja prosty a. zakrzywiony), puginał turecko-kaukaski. Etym. - ros. kindżał 'jw.' z arab. chandżar, zobacz handżar
• Znaczenie Kingston Definicja kadłuba, wykorzystywany, w przypadku potrzeby, do wpuszczania wody zaburtowej do wnętrza statku. Etym. - z angielskiego: Kingston (valve
• Znaczenie Kirke Definicja kobieta pociągająca ku sobie demonicznym czarem, femme fatale. Etym. - mit. nimfa gr. (z łaciny Circe), czarodziejka z wyspy Ajaja, która
• Znaczenie Kirsz Definicja Schwarzwaldu (płd. zach. RFN), w Alzacji (Francja) i w Szwajcarii, wydestylowana z przefermentowanej czarnej wiśni morello, o gorzkim smaku
• Znaczenie Kiur Definicja kiur chem. pierwIASTEK, Tabl. 1, otrzymany sztucznie; zob aktynowce. Etym. - ku czci Marii (Skłodowskiej) i Piotra Curie
• Znaczenie Kiwi Definicja wielkości kury, nie mające lotek ani sterówek, o piórach przypominających włosy, mocnych nogach, długim, prostym dziobie, wiodące nocny
• Znaczenie Kladogram Definicja się linii filogenetycznych. kladystyczny biol. oparty na czynnikach a. związkach dziedzicznych; (regulacja) oparta na rozgałęzieniach
• Znaczenie Klamp Definicja uciskania (na przykład tętnicy), łączenia (na przykład brzegów rany), chwytania a. przytrzymywania. Etym. - hol. 'klamra; żegl. drewniany
• Znaczenie Komplement Definicja duser, przymilne słówka, pochlebstwa; biol. dopełniacz, aleksyna, rodzaj ciała odpornościowego, złożona substancja białkowa, występująca w
• Znaczenie Koncelebracja Definicja współcelebrowanie, Kość. rz.kat. odprawianie mszy poprzez dwóch a. więcej koncelebransów, kapłanów, zazw. w okresie udzielania święceń
• Znaczenie Koncentracja Definicja gromadzenie czego w jednym punkcie; chem. stężenie; ekon. skupianie się produkcji w coraz większych przedsiębiorstwach, jednoczenie się
• Znaczenie Koncert Definicja wykonanie utworów muz.; orkiestrowa forma instrumentalna (zazw. 3-częściowa) zbudowana wg zasad cyklu sonatowego (otrzymuje zazw. bliższe
• Znaczenie Kondemnacja Definicja poprzez Izbę Morską za niezdatny do żeglugi ani do naprawy. kondemnata w dawn. prawie polskim - zaoczny wyrok skazujący; potępienie; por
• Znaczenie Koneser Definicja wytwornych, smacznych (por. arbiter elegantiarum; gourmet). Etym. - fr. connaisseur 'znawca' od connaître '(po)znać' z ?Xac. cognoscere
• Znaczenie Konfabulacja Definicja pamięci poprzez zmyślanie sobie (a. opowiadanie) historii, wydarzeń, których faktycznie nie było. Etym. - późn.z łaciny confabulatio
• Znaczenie Konferansjer Definicja następne punkty programu rewii, koncertów estradowych i in. widowisk składanych. konferować obradować, odbywać naradę; naradzać się
• Znaczenie Konfluencja Definicja dwóch a. więcej rzek, strumieni, potoków; miejsce spotkania się dwóch rzek; rzeka utworzona z połączenia się dwóch rzek (na przykład Bugo
• Znaczenie Konfrontacja Definicja prawn. stawienie twarzą w twarz (przed sądem a. prowadzącym śledztwo) świadków a. oskarżonych dla wyjaśnienia sprzeczności w ich zeznaniach
• Znaczenie Konkokcja Definicja trawienie, (zgodne) funkcjonowanie (żołądka). Etym. - ?Xac. concoctio 'trawienie' z concoctus p.p. od concoquere 'gotować wspólnie; trawić
• Znaczenie Konkret Definicja realna, istniejąca materialnie, nieabstrakcyjnie, uchwytna, namacalna, precyzyjnie ustalona w okresie i przestrzeni; (muzyka k.) forma
• Znaczenie Konsekracja Definicja na biskupa, opata, kapłana; uroczyste poświęcenie kościoła, ołtarzy, dzwonów i tym podobne; (mszalna) przeistoczenie (chleba i wina
• Znaczenie Konsekwencja Definicja logiczne następstwo faktów; logiczna ciągłość w działaniu; postępowanie oparte na ściśle ustalonych zasadach, odpowiednio z powziętym
• Znaczenie Konsens Definicja konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na co. Etym. - ?Xac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zobacz kom-; sedno
• Znaczenie Konsola Definicja podpora gzymsów, balkonów (regularnie ozdobiona wolutą); podpora rzeźb, popiersi, wazonów, zegarów i tym podobne; stolik przyścienny (zazw
• Znaczenie Koryfeusz Definicja znakomity, przodujący w jakiejś dziedzinie edukacji, sztuki i tym podobne; tancerz, solista w zespole baletowym. Etym. - ?Xac. coryphaeus
• Znaczenie Konsorcjum Definicja się przedsiębiorstw a. banków różnych państw dla zorganizowania międzynarodowej operacji finansowej (na przykład pożyczki) a. dla
• Znaczenie Konstatacja Definicja faktu. konstatować. Etym. - fr. constatation 'stwierdzenie' od constater 'stwierdzać' z ?Xac. constat 'jest oczywiste' od constare 'być
• Znaczenie Konsul Definicja państwie, reprezentujący tam gosp., adm. i prawne interesy swych współobywateli i sprawujący nad nimi opiekę; hist. członek konsulatu we
• Znaczenie Kontener Definicja pojemnik) o wymiarach znormalizowanych (na przykład 10,5x2,5 m i 2,6 m wysokości) stosowany w transporcie towarowym morskim, kolejowym
• Znaczenie Kontestacja Definicja czego, podawanie w niepewność, demonstrowanie, manifestowanie sprzeciwu, protestu, zwł. w ruchach polit., twórczości lit., teatr
• Znaczenie Konto Definicja gdzie zapisuje się wyrażone w pieniądzu zmiany majątkowe (por. credit; debet; a conto). kontokurent przest. rachunek bieżący, konto
• Znaczenie Kreton Definicja splocie płóciennym, opalana, przypominająca perkal, stosowana na bieliznę, fartuchy, lekkie sukienki. Etym. - fr. cretonne od nazwy
• Znaczenie Kontrapost Definicja polegająca na ustawieniu postaci ludzkich tak, by ciężar ciała spoczywał na jednej nodze, a wygięcie tułowia i ruch rąk równoważyły układ
• Znaczenie Kontrowersja Definicja sądów; spór, dyskusja, polemika. Etym. - ?Xac. controversia 'niepewność; zwada; dysputa'; por. kontra-; zobacz wersja
• Znaczenie Kontrybucja Definicja poprzez zwycięzcę na kraj pokonane a. poprzez okupanta na ludność okupowanego terytorium (jako represja). Etym. - ?Xac. contributio
• Znaczenie Konwers Definicja siostra laicka), w nie wszystkich rz.kat. zakonach klauzurowych i kontemplacyjnych osoba załatwiająca poza klasztorem kwestie konieczne dla
• Znaczenie Kookaburra Definicja kookaburra zobacz kukaburra
• Znaczenie Kopro Definicja brud, plugastwo; sprośność. koprolalia obsesyjne, niepohamowane używanie wyrazów sprośnych, wulgarnie nieprzyzwoitych. koprofagia
• Znaczenie Koran Definicja zawierająca naukę Mahometa (114 sur, rozdziałów), zestaw fundamentalnych regulaminów relig. i prawnych i nakazów moralnych islamu. Etym
• Znaczenie Styl Koryncki Definicja porządku architektonicznego, powstałe nareszcie V w. przed naszą erą, użytkowane szerzej dopiero w czasaCH RZ., Tabl. 27; por. akant
• Znaczenie Korekcja Definicja poprawiać (omyłki w piśmie a. druku); dokonywać korekty. korektywa poprawka. korekta poprawianie, usunięcie wad, usterek; druk. wnoszenie
• Znaczenie Korona Definicja monarchy jako oznaka władzy; władza monarsza; hist. (Korona) rdzenna Polska, bez Litwy; górna część (drzewa, okwiatu; drogi, wału, zapory
• Znaczenie Korozja Definicja stałych (na przykład skał, metali), w wyniku (elektro)chemicznego działania środowiska (na przykład atmosfery, wody, roztworów elektrolitu
• Znaczenie Korupcja Definicja przekupstwo, łapownictwo, sprzedajność. korumpować demoralizować; przekupywać. Etym. - ?Xac. corruption 'zepsucie; przekupstwo' od
• Znaczenie Korweta Definicja mniejszy od fregaty, jednopokładowy, zazw. z jednym rzędem dział; b. zwrotny okręt eskortowy, mniejszy od niszczyciela, uzbrojony w działa
• Znaczenie Koturn Definicja łączącej się z obcasem. koturnowy przen. przesadnie podniosły, uroczysty, napuszony, patetyczny (styl). Etym. - ?Xac. cothurnus z gr
• Znaczenie Krakelura Definicja farby a. zaprawy w obrazach albo szkliwie a. polewy w ceramice (niekiedy wywoływane sztucznie, w celach art.). Etym. - fr. craquelure
• Znaczenie Krater Definicja wyrwa w powierzchni Ziemi wywołana upadkiem meteorytu, wybuchem bomby i tym podobne Etym. - gr. kratēr 'kocioł, dzban do mieszania wina z
• Znaczenie Kreol Definicja urodzony w Indiach Zach., hiszp. Ameryce i osiedlach fr. Ameryki Płn.; potomek inicjalnych fr. (niekiedy hiszp.) osiedleńców w płd. USA
• Znaczenie Kretyn Definicja med. człowiek mający symptomy kretynizmu, matołectwa, upośledzenia fiz. i umysłowego na tle niedoczynności tarczycy. Etym. - fr. crétinisme
• Znaczenie Krio Definicja zamarzający, krzepnący; w odniesieniu lodu. kriotron elektroniczny przełącznik nadprzewodnikowy. kriogenika metoda wytwarzania i
• Znaczenie Kronika Definicja przednaukowego; opis, zapis ważniejszych wydarzeń ułożony wg ich następstwa (zazw. nie wyjaśniający ich związku przyczynowego), w
• Znaczenie Krupier Definicja pracownik (kasyna) kierujący grę przy stole. Etym. - fr. croupier (dawn. 'siedzący za kim na koniu); jw.; cichy wspólnik' od croupe 'krzyż
• Znaczenie Kunktator Definicja działaniu, odwlekający decyzje, grający na zwokę. kunktatorstwo. Etym. - ?Xac. cunctator 'zwlekający' (od cunctari 'wahać się; zwlekać
• Znaczenie Kryminalista Definicja kryminał pot. więzienie, areszt; gest występny, zbrodnia; powieść detektywistyczna; żart. rzecz wykonana skandalicznie, haniebnie, źle
• Znaczenie Kundalini Definicja ind. tradycji jogi - mistyczna siła życiowa a. energia duchowa spoczywająca w uśpieniu pod ostatnim kręgiem lędźwiowym do chwili, aż zbudzi
• Znaczenie Fu Kung Definicja kung fu kantoński chiń., dosł. 'sztuka pięściarska'; chiński sposób walki bez broni, z użyciem rąk i nóg do uderzania w czułe miejsca ciała
• Znaczenie Kwap Definicja elementarna składająca się z antyprotonu i kwarka. Etym. - z angielskiego:quap z qu(ark) + a(nti) + p(roton), może pod wpływem z
• Znaczenie Ksyl Definicja ksylograf księga blokowa, z kart odbitych jednostronnie z desek drzeworytniczych (XV w.); przest. drzeworytnik. ksylofon perkusyjny
• Znaczenie Kubatura Definicja metrach sześciennych). kubiczny sześcienny. kubizm kierunek w plastyce powstały we Francji, obejmujący k. analityczny (od około 1906 do
• Znaczenie Kukaburra Definicja wielkości kruka, żywiący się między innymi płazami, którego głos, przypominający głośny śmiech, jest sygnałem austral. rozgłośni radiowej
• Znaczenie Kukurużnik Definicja dwupłatowy radziecki samolot wojsk. z czasów 2. wojny świat., stosowany gł. do zwiadu. Etym. - ros. kukurúznik gwar. 'pole zasiane
• Znaczenie Kulis Definicja robotnik niewykwalifikowany, źle płatny, wyrobnik, tragarz, rikszarz i tym podobne Etym. - z angielskiego: coolies l.mn. od coolie 'jw.' z
• Znaczenie Kunszt Definicja rzemiosło, o charakterze art. a. dokładnym; dawn. kunsztyk, sztuczka kuglarska. kunsztowny wykonany misternie, artystycznie; mistrzowski
• Znaczenie Kupaż Definicja otrzymania produktu o pożądanych właściwościach. Etym. - fr. coupage 'jw.' od couper '(prze)ciąć; mieszać (wino z czym)' od coup
• Znaczenie Kuraż Definicja fantazja, ochota, odwaga, męstwo. Etym. - fr. courage 'męstwo, odwaga' od coeur 'serce; odwaga' z ?Xac. cor, zobacz kordialny
• Znaczenie Kuria Definicja pomagających biskupowi w zarządzie diecezji; (k. rzymska) ogół urzędników i instytucji (kongregacji, trybunałów, urzędów) działających z
• Znaczenie Krzesło Kurulne Definicja zasiadali najwyżsi dygnitarze staroż. Rzymu, przypominające zazw. składany stołek obozowy; por. faldistorium. Etym. - ?Xac. (sella) curulis
• Znaczenie Kuskus Definicja kaszy jedzonej z gotowaną baraniną, jarzynami i korzeniami jako danie kluczowe a. z owocami i orzechami jako deser. 2. zool. wangal
• Znaczenie Kustodia Definicja podlegających kustoszowi; jego urząd; naczynie do przechowywania hostii. kustosz pracownik muzeum, archiwum, biblioteki, mający nadzór nad
• Znaczenie Kuwas Definicja pilnowania domu, spory, mocny, o sierści białej, długiej, na głowie i bokach krótszej, rasy starej, ulubionej poprzez króla Macieja I
• Znaczenie Kwagga Definicja kwagga afrik., wytępiony doszczętnie na pocz. XX w. płd.afrykański dziki osioł, krewniak zebry, pręgowany tylko na głowie i szyi
• Znaczenie Kwalitatywny Definicja do jakości; por. kwantytatywny. Etym. - późn.z łaciny qualitativus 'jw.' z ?Xac. qualitas 'jakość', od qualis, zobacz kwalifikacja
• Znaczenie Kwatera Definicja wyodrębniona z większej całości; mieszkanie, pomieszczenie, zazw. na pobyt czasowy (zw. wojsko). kwatermistrz oficer kwatermistrzowstwa
• Znaczenie Kwintesencja Definicja istota rzeczy; właściwa treść w ogromnym skrócie; meritum, faktyczny sedno; w filoz. Arystotelesa: piąty żywioł, eteryczne tworzywo ciał
• Znaczenie Choroba Kwoka Definicja restauracji, med. uderzenie krwi do głowy, migrena, oszołomienie, wywołane spożyciem potraw przyprawionych glutaminianem sodowym. Etym
• Znaczenie Kredo Definicja kredo zobacz credo

Co to znaczy | Tłumaczenie i wyjaśnienie zwrotu, zdania

Wytłumaczenie tekstów. Znaczenie językowe definicji. Słownik tłumczeń z przykładami.